Türkiye'nin hukuki temellerini belirleyen önemli metinlerden biri olan 1924 Anayasası, o dönemdeki siyasi ve sosyal koşulları yansıtan bir belge olarak öne çıkar. Kullanıcılarımızın zihninde canlanan soruların başında, 1924 Anayasası'nın maddeleri ve temel özellikleri geliyor. Bu haberimizde, 1924 Anayasasının temel özellikleri nelerdir? ve 1924 Anayasasının maddeleri neler? sorularının cevaplarını bulacaksınız. 1924 Anayasası'nın temel maddelerine odaklanarak, o dönemin siyasi atmosferini anlamaya ve bu belgenin Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş dönemindeki önemini değerlendirmeye çalışacağız. İşte detaylar...
1924 Anayasasının temel özellikleri nelerdir?
10 Nisan 1924 tarihinde kabul edilen 1924 Anayasası, Türkiye'de Cumhuriyet'in ilanının ardından oluşturulan ilk temel hukuk belgesi olarak büyük bir öneme sahiptir. Bu sert anayasa, gerçekleştirilen inkılapların ve tüm yeniliklerin temel gerekçesi olarak ortaya çıkmıştır.
1928 yılında yapılan değişiklikle "Devletin dini İslam'dır." ibaresi çıkarılmış, bu adım laiklik ilkesine yönelik önemli bir gelişmeyi simgeler. Seçmen yaşının 22'ye çıkarılması, ormanların devlet kontrolüne alınması ve kadınlara seçme ve seçilme hakkının verilmesi gibi değişiklikler, anayasanın evrimine işaret eder.
1937'de eklenen laiklik maddesi ile birlikte toprak reformu gerçekleştirilmiş, anayasa beş kez değişime uğramıştır. Uzun süre yürürlükte kalan bu anayasa, bireylerin hak ve özgürlüklerine odaklanırken, sosyal haklara yer vermemesi dikkat çeker. Karma hükümet sistemi benimsenmiş ve 1946'dan sonra çok partili siyasi yaşam başlamıştır. 1924 Anayasası, Türkiye'nin Cumhuriyet tarihindeki önemli bir kilometre taşı olarak, hem hukuki hem de toplumsal açıdan büyük etkiler bırakmıştır.
1924 Anayasasının maddeleri neler?
- Egemenlik kayıtsız ve şartsız olarak millete aittir.
- Devletin dini İslam dinidir. Başkenti ise Ankara'dır. Dili Türkçe dilidir.
- Yönetim şekli olarak Cumhuriyet benimsenmiştir.
- Devletin rejimi, bayrağı ve başkenti hiçbir surette değiştirilemez.
- Yürütme ve yasama yetkileri meclisindir.
- Yargı ise bağımsız mahkemeler ile yürütülür.
- Meclis yürütme yetkisini kendisi tarafından seçilen Cumhurbaşkanı ve onun tarafından belirlenen Bakanlar ile kullanır. Bunun yanında meclis her zaman hükümeti denetler.
- Bir kişi üst üste Cumhurbaşkanı olabilir .
- Seçimler 4 yılda bir gerçekleştirilir.
- Seçmen yaşı ise 18'dir.
