Üniversite öğrencilerinin İmamoğlu protestoları sonrasında başlattığı 2 Nisan tarihli tüketim boykotu, Toplum Çalışmaları Enstitüsü tarafından ayrıntılı şekilde incelendi. Enstitü, boykotun etkilerini Google Maps harita verileri, boykot sonrası esnaf ve işletme sahipleriyle yapılan görüşmeler, ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın sunduğu istatistikler üzerinden analiz etti.
Boykota Tepkiler Farklı Oldu
Gün boyunca İstanbul ve Ankara’daki AVM'lerdeki müşteri yoğunluğunda belirgin değişiklikler gözlemlendi. Enstitü, özellikle CHP ve AK Parti seçmenlerinin yoğunlukla bulunduğu bölgelerdeki AVM'leri inceledi. AK Parti'nin güçlü olduğu ilçelerde, boykot sonrası AVM yoğunluğunda küçük bir artış kaydedildi. Örneğin, İstanbul’un Güngören, Başakşehir ve Esenyurt ilçelerindeki AVM’lerde 2 Nisan’a kıyasla 3 Nisan’da yüzde 3 civarında bir yoğunluk artışı yaşandı.
Buna karşın, CHP tabanının güçlü olduğu Şişli, Beşiktaş ve Sarıyer gibi ilçelerdeki AVM’lerde, boykotun ardından önemli bir yoğunluk artışı gözlendi. 2 Nisan ile 3 Nisan arasındaki değişim oranları, Şişli’de yüzde 28, Sarıyer’de yüzde 14, Beşiktaş’ta ise yüzde 13 civarındaydı.
Satışlar Azaldı
Raporda, ayrıca Ankara’da 384 esnaf ve işletme çalışanı ile yapılan görüşmelere yer verildi. Bu görüşmelerde, küçük işletmelerin yüzde 47.5'i satışlarının düştüğünü belirtirken, 11 ve üzeri çalışanı olan işletmelerde bu oran yüzde 56'ya çıktı.
Yüzde 26’lık Azalma
Toplum Çalışmaları Enstitüsü, Merkez Bankası'nın ödeme sistemlerine dair verileri de inceledi. Bu verilerde, maaş ödemeleri dışarıda tutularak “geri kalan ödemeler” üzerinden yapılan analizlere göre, bayram ve maaş ödemeleri gibi dönemsel etkiler dikkate alındığında, 2 Nisan’da gerçekleştirilen boykotun, genel tüketim üzerinde önemli bir düşüşe neden olduğu belirtildi. Enstitü, 2025 yılında çalışan ödemeleri hariç, bayram öncesine kıyasla yüzde 26’lık bir azalma gözlendiğini ifade etti.
Ancak, ekonomik dinamikler ve dönemsel etkilerin boykotun sonuçları üzerinde güçlü bir rol oynadığını vurgulayan Enstitü, bu faktörlerin boykotun uzun vadeli ekonomik etkilerini anlamak için göz önünde bulundurulması gerektiğini belirtti.
