Endemik Salep Bitkisine Özel Koruma ve Üretim Yöntemleri
Türkiye’nin endemik bitkilerinden biri olan ve nesli tehlike altında olan salep bitkisi, doğadan toplanması yasaklanarak sıkı koruma altına alındı. Salep bitkisinin doğadan toplanması 1975 yılında uluslararası CITES Sözleşmesi ile yasaklanırken, 1996 yılından itibaren Türkiye de bu düzenlemeye dahil oldu. Doğadan bir adet bile salep bitkisi koparanlara Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü tarafından 387 bin 140 lira para cezası uygulanıyor.
Koruma Altındaki Salep Üretimle Güçleniyor
19 Mayıs Ekolojik Yaşam Derneği (EKOMDER) Başkanı Hakkı Karaman, salep bitkisinin doğadan sökülmesinin neden yasaklandığını şu sözlerle açıkladı: “Salep bitkisi, doğadan bilinçsiz bir şekilde toplanması nedeniyle tükenme tehlikesiyle karşı karşıya kaldı. Endemik türlerin korunması için doğadan toplamak yerine kontrollü üretimle çoğaltılması gerekiyor. Salep üretimi yapmak isteyenler, yalnızca Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yetkilendirilen firmalardan tohum ve fide alabilir.”
Karaman, üretim için alınan tohum ve fidelerin metrekareye 200 adet olacak şekilde kayıt altına alındığını, tüm işlemlerin belgeli ve kontrollü yürütüldüğünü ifade etti. Faturalı satış zorunluluğunun, bitkinin izlenebilirliğini sağlamak için önemli olduğunu belirtti.
Samsun, Salep Üretiminde Öne Çıkıyor
Türkiye’de salep üretiminin en yoğun olduğu şehirlerin başında Samsun geliyor. Karaman, salep tohumu ve fidesi satan firmaların çoğunun bu bölgede yer aldığını belirterek, “Samsun, hem üretim kapasitesi hem de tohumluk firmaların yoğunluğu ile lider konumda. Üreticilerimizin kontrolsüz doğa sökümünden kaçınarak faturalı ve yasal yollarla üretime geçmesi, hem doğayı koruyacak hem de ekonomik kazanç sağlayacaktır” dedi.
Üretimde Yüksek Kazanç
Salep bitkisinin bilinçli şekilde üretilmesi, yüksek gelir elde etme fırsatı sunuyor. Bir üretici, 500 metrekarelik bir alanda salep bitkisi yetiştirerek 250 bin lira kazanç elde etti. Bu durum, kontrollü üretimin hem doğayı korumak hem de ekonomik fayda sağlamak açısından ne kadar değerli olduğunu gözler önüne seriyor.
Doğadan Toplamaya Ağır Cezalar
Doğadan salep bitkisi toplamanın cezasının ağır olduğunu vurgulayan Karaman, “Doğadan bir adet bile toplansa, 387 bin 140 lira ceza uygulanıyor. Bu yasağın amacı, doğada zaten az bulunan salep bitkisinin korunmasını sağlamak. Üretimle çoğaltılabilecek bir tür olduğu için bu yöntemin teşvik edilmesi şart” ifadelerini kullandı.
Salep Üretiminde Yasal Süreç ne?
Salep üretimi yapmak isteyenlerin mutlaka bakanlık tarafından yetkilendirilen firmalardan faturalı tohum ve fide alması gerektiğini vurgulayan Karaman, yasal düzenlemelere uyulmasının hem çevresel hem de ekonomik açıdan önemine dikkat çekti.