Anadolu Ajansı'nın resmi kuruluş tarihi ne? Ajans, TBMM'nin açılışıyla aynı dönemde mi faaliyete geçti? Kuruluş kararı nerede alındı? AA'nın Milli Mücadele'deki haber alma mücadelesi nasıl şekillendi?
Anadolu Ajansı'nın Doğuşu: Milli Mücadele’nin Haber Cephesi
Türkiye’nin en köklü haber ajansı olan Anadolu Ajansı (AA), tam bağımsızlık mücadelesinin en yoğun günlerinde, 6 Nisan 1920’de Ankara’da kuruldu. Kurucuları arasında Türk edebiyatının önemli ismi Halide Edip Adıvar ile gazeteci ve siyasetçi Yunus Nadi Abalıoğlu yer aldı. Ajansın kurulması, doğrudan Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün talimatıyla gerçekleşti.
İşgal Altında İstanbul, Direniş İçin Anadolu
İstanbul’un 16 Mart 1920’de işgal edilmesi ve Meclis-i Mebusan’ın dağıtılması, Türkiye’de yeni bir dönemin habercisi oldu. Bu gelişme, birçok aydın ve gazetecinin Anadolu’ya geçerek, direnişi desteklemek üzere harekete geçmesini tetikledi. Halide Edip ve Yunus Nadi de bu süreçte Anadolu’ya geçen isimler arasındaydı. Ankara’ya doğru yolculukları sırasında Geyve’de bir araya gelen ikili, Anadolu halkının güvenilir bilgiye ulaşabilmesi için bir ajans kurulması gerektiği konusunda fikir birliğine vardı.
“Anadolu Ajansı” Adı, Bir İhtiyaçtan Doğdu
İsim seçimi sırasında "Türk Ajansı", "Ankara Ajansı" gibi seçenekler gündeme geldi, ancak ülkenin tamamını kapsayıcı bir misyon taşıması amacıyla “Anadolu Ajansı” isminde karar kılındı. Bu ajans, yalnızca haber vermekle kalmayacak, aynı zamanda halkın moralini diri tutacak, Milli Mücadele’nin ruhunu Anadolu’nun dört bir yanına taşıyacaktı.
Mustafa Kemal’in Desteğiyle Resmen Kuruldu
1 Nisan 1920’de Ankara’ya ulaşan kurucu ekip, birkaç gün sonra Mustafa Kemal Paşa ile bir araya geldi. Görüşmenin ardından verilen destekle, 6 Nisan 1920 tarihinde Anadolu Ajansı resmen kuruldu. TBMM’nin açılışından sadece 17 gün önce hayata geçirilen bu ajans, Meclis’in kararlarını halka duyurmak, halkın sesi olmak ve işgalci propagandalarına karşı doğru bilgiyi yaymak amacı taşıyordu.
İlk Yayın: Halk İçin, Hakikat İçin
12 Nisan 1920’de yayınlanan ilk bültende, ajansın kuruluş gerekçesi ve amacı detaylı şekilde anlatıldı. AA’nın bültenleri, Anadolu’nun en ücra köylerine kadar ulaştırılarak halkın doğru bilgiye erişmesi sağlandı. Bu yayınlar, yalnızca bilgi vermekle kalmadı, aynı zamanda birleştirici ve umut aşılayıcı bir rol oynadı.
Halide Edip ve Yunus Nadi’nin Katkısı
Halide Edip Adıvar, ajansın kurulmasında ve isimlendirilmesinde öncü rol oynarken, savaş yıllarında sahada aktif görev aldı. Sakarya Meydan Muharebesi sırasında cephede onbaşı rütbesiyle yer aldı. Yunus Nadi ise hem Anadolu Ajansı’nın yönetiminde hem de Milli Mücadele yanlısı yayınlar yapan “Yeni Gün” gazetesiyle kamuoyunun şekillenmesinde önemli bir figür oldu.
Milli Mücadele'nin Kalem Gücü
Anadolu Ajansı, Türk basın tarihinin sadece bir kurumu değil, aynı zamanda bir dönemin tanığı ve taşıyıcısıdır. Kuruluşundan itibaren Milli Mücadele’nin kalem gücü olmuş, halkın haber alma hakkını koruma misyonunu her koşulda sürdürmüştür.
Bugün 100 yılı aşkın geçmişiyle hâlâ yayın hayatını sürdüren Anadolu Ajansı, Atatürk’ün önderliğinde başlatılan bu önemli mirasın taşıyıcısı olarak, Türkiye’nin en önemli kurumsal hafızalarından biri olmayı sürdürüyor.
