Atabarı, duyduğunda insanı harekete geçiren, bir yandan hüzünlü bir yandan coşkulu bir tınıya sahip olan bir halk şarkısıdır. Ancak bu melodinin arkasındaki tarih ve kültürel bağlar tam olarak ne kadar biliniyor? Atabarı nedir? Atabarı hangi yöreye aittir?
Atabarı nedir?
Atabarı, Artvin iline özgü bir halk oyunudur ve bar türünde bir oyun olarak bilinir. Geleneksel olarak köylüler tarafından grup halinde oynanır ve genellikle düğünlerde, bayramlarda ve diğer özel etkinliklerde sergilenir. Atabarı, Artvin'in simgelerinden biri haline gelmiştir ve güçlü bir yerel kültürel kimliği yansıtır.
Atabarı'nın Karakteristik Özellikleri:
- Ritim ve Müzik: Atabarı, hızlı tempolu ve enerjik bir müziğe sahiptir. Oyunun müziği genellikle davul, zurna ve klarnet gibi geleneksel enstrümanlarla çalınır.
- Hareketler: Oyun, zorlu ve hızlı adımlarla karakterizedir. Katılımcılar, ellerini omuzlarında ya da başlarında birleştirerek sırasıyla hareket ederler. Aynı zamanda bacaklar ve kolların uyumlu bir şekilde kullanıldığı hızlı adımlar, oyunun enerjik yapısını destekler.
- Sıralı Oynama: Oyuncular genellikle halka oluşturacak şekilde sıralanır. Katılımcılar sırayla ellerini birbirine bağlayarak bir çember oluştururlar ve bu şekilde oyun oynanır. Bazen, belirli figürler ve adımlar takip edilerek oyunun koreografisi sergilenir.
Atabarı'nın Oynanışı:
- Başlangıç: Oyuncular, ellerini birbirlerine bağlayarak ya da omuz omuza vererek bir çember oluştururlar. Oyun, müziğin başlamasıyla birlikte hareketlenir.
- Hareketler: Oyun sırasında, oyuncuların hızla adım atması, zıplaması ve sırasıyla birbirlerine doğru dönmesi gibi hareketler yer alır. Her oyuncu kendi figürünü müzikle uyumlu bir şekilde yapar.
- Özel Figürler: Atabarı'nın bazı özel figürleri vardır. Örneğin, "barbaşı" olarak bilinen bir oyuncu, oyunun lideri konumunda olur ve tüm grubu yönlendirir. Atatürk’ün Atabarı oynadığı dönemde de bu figürün önemli bir yeri olduğu için oyun, halk arasında daha da anlam kazanmıştır.
- Enerji ve Coşku: Oyun, katılımcıların hızla hareket ettiği, coşkulu bir atmosferde oynanır. Müziğin ritmiyle birlikte oyuncular, birbirleriyle uyumlu bir şekilde adım atar ve figürler yaparak eğlenceli bir performans sergilerler.
Atabarı hangi yöreye aittir?
Atabarı, Artvin'in halk oyunları arasında yer alan bir bar türüdür. Eskiden "Artvin barı" olarak bilinen bu oyun, 1936 yılında yapılan bir değişiklikle Atabarı adını almıştır. Bu yeni ad zamanla eski ismini geride bırakmış ve Atabarı, Artvin'in simgelerinden biri haline gelmiştir.
1936 yılında Balkan Oyunları Festivali'nde Artvin'in mahalli halk oyunları ekibi, Atatürk'ün huzurunda Artvin Barı'nı sergiler. Oyun, Atatürk tarafından beğenilir ve yeniden sahnelenmesini isteyerek kendisi de barbaşı olarak katılır ve sonuna kadar oynar. Bu anlamlı anı yaşatmak amacıyla yapılan yazışmalar sonucu, oyunun adı Atabarı olarak değiştirilir.
