Türkiye’de eğitimin özelleştirilmesiyle atanamayan binlerce öğretmen adayı ücretli veya sözleşmeli öğretmenlik yapmak zorunda kalırken, atanamayan öğretmen sayısı her yıl eğitim fakültelerinden mezun olan ortalama 40 bin öğretmenle birlikte artmaya devam ediyor. ÖSYM’nin 2024 yılı verilerine göre; atama bekleyen 600 binden fazla öğretmen bulunurken, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 15 Nisan 2025 tarihinde yapılan kabine toplantısı sonrası yaptığı açıklamada, 25 bin öğretmen ataması yapılacağı müjdelendi. Erdoğan, bu 25 bin öğretmenden 10 bininin ise yeni kurulmakta olan Milli Eğitim Akademisi’ne atanacağını belirmişti.
“Diplomalarını saymıyorlar”
4 yıllık üniversite eğitimleri boyunca, alan bilgisi derslerinin yanı sıra öğretmenlik meslek bilgisi dersleri de alan ve bölümlerinden mezun olmaya hak kazanan öğretmenlerin, Milli Eğitim Akademisi adı altında açılan bir okulda yeniden eğitim almak zorunda bırakıldığını kaydeden Ulusal Eğitim Derneği Başkanı Osman Gazi Oktay, bu uygulamanın eğitim sisteminin büyük bir açığı olduğunu söyledi. Oktay, “Bizim daha fazla öğretmene ihtiyacımız var ama devlet işin kolayını ücretli öğretmen sayısını artırarak bulmuş. İnsanca, ihtiyaçlarını karşılayabilecekleri maaşlarla çalışması gereken öğretmenler 20 bin liradan bile düşük ücretlere çalıştırılıyor. Bu doğru bir şey değil. Her yere eğitim fakültesi kurmak doğru bir yaklaşım değildi. Bu kadar çok norm açılması nedeniyle norm fazlalıkları oluşuyor. Bir diğer taraftan Milli Eğitim Akademileri adı altında yeni okullar kurarak, kendilerinin verdiği diplomaları saymayarak bir de buralara gitme zorunluluğu getiriyor. Bu işin doğru çözümü, Devlet Planlama Ajansı tarafından gereken sayıda öğretmen açığı belli olur ve eskiden olduğu gibi o kadar atama yapılarak bu iş çözülmüş olur. Ancak bu uygulamalarla siyasi rant anlayışıyla kendilerine biat edecek öğretmenler aradıkları için mülakatlarla da yüksek puanlar alan öğrenciler eleniyor” dedi.
“Sağlıklı bilgi gerek”
600 binden fazla atama bekleyen öğretmen var iken, atama sayılarının bu kadar düşük olmasını eleştiren Oktay, her yıl mezun olan 40 bin öğretmenden çok daha fazla öğretmene ihtiyaç olduğunu ve atama sayılarının artırılması gerektiğini söyledi. Ayrıca yeni yapılacak düzenleme ile Eğitim Fakültesi mezunu olmayan ve formasyon almayan diğer bölümlerden mezun kişilerin de Milli Eğitim Akademileri’nden eğitim alarak öğretmen olabileceğini belirten Oktay, “İlköğretim 8 yıl olduğunda büyük bir öğretmen ihtiyacı ortaya çıkmıştı ve bu yüzden diğer fakültelerden mezun olan kişiler de öğretmen olmuştu. Ancak formasyon almayan öğretmenlerin atanması, okullara din görevlilerinin atanmasına benziyor. Bize çok bilgisi olan değil bu bilgileri öğrencilere sağlıklı şekilde aktarabilecek öğretmenler lazım. Ancak bu da üniversitelerde hakkıyla yapılmıyor. Bu uygulama öğrencilerin iyi bir eğitim almasında doğru bir yöntem değil. Geçmişte yaşanan sorunların aynılarını bu uygulama yeniden ortaya çıkaracaktır” ifadelerini kullandı.
Her branştan binlerce öğretmen
2024 yılı itibarıyla Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) verilerine göre, Türkiye genelinde atama bekleyen öğretmen adaylarının sayısı branşlara göre farklılık gösteriyor. Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi (DİKAB) branşında 59 bin 390 kişi atama beklerken, onu 56 bin 542 kişiyle okul öncesi öğretmenliği takip ediyor. İmam hatip lisesi meslek dersleri alanında 44 bin 197, Türk dili ve edebiyatı branşında ise 35 bin 791 kişi atanmayı bekliyor. Rehberlik branşında 23 bin 235, beden eğitiminde 22 bin 949, tarih branşında ise 20 bin 257 öğretmen adayı bulunuyor. Türkçe öğretmenliği alanında 20 bin 57, İngilizce öğretmenliğinde 19 bin 844 ve Sınıf öğretmenliğinde ise 19 bin 431 kişi atama bekliyor. İlköğretim matematik branşında 16 bin 602, lise düzeyindeki matematik branşında 16 bin 535, fen bilimlerinde 16 bin 581 ve Sosyal Bilgiler alanında 16 bin 302 kişi bulunuyor. Coğrafya branşında 9 bin 272, biyolojide 6 bin 318, kimyada 4 bin 698, fizik branşında 4 bin 210 kişi atama bekliyor. Diğer branşlardaki toplam atama bekleyen öğretmen sayısı ise 65 bin 184 olarak kaydedildi.
