Batman, Anadolu'nun kültürel zenginliğini yansıtan bir mozaik gibi örf ve adetleriyle doludur. Şehrin her köşesinde geçmişten günümüze uzanan gelenekler gözlemlenir. Düğünlerdeki geleneksel takı merasimleri, bayramlarda yapılan ziyaretler, aile içi etkinliklerdeki paylaşımcı ruh, Batmanlıların günlük yaşamında kendini gösteren önemli unsurlardan sadece birkaçıdır. Bu adetler, geçmişten geleceğe aktarılarak yaşatılmakta ve Batman'ın kültürel kimliğinin temel taşları arasında yer almaktadır. Peki, Batman örf ve adetleri nelerdir? Batman'ın gelenekleri neler? Konuya yönelik tüm detaylar haberimizde yer alıyor.
Batman örf ve adetleri nelerdir?
Kız Görme ve Kız İsteme
Evlilikler, geleneksel görücü usulüyle gerçekleştiği gibi, gençlerin birbirlerini tanımak ve görmek suretiyle de oluşabilir. Görücü usulü evlilikte, damat adayı, kızın evine gider ve kızı tanımak için kahve içilir. Eğer damat adayı kızı tekrar görmek isterse su istenir. Su getiren gelin adayını, damadın temsilcisi olan yaşlı bir kadın inceler. Yürüyüşü, ses tonu ve ayrılırken ağız kokusu gibi detaylar değerlendirilir.
Görücü, kız evinden ayrılırken, beğendikleri kızı isteyecekleri kişiyi ve istenildiği takdirde kızın verilip verilmeyeceğini kızın yakınlarından öğrenir. Damat adayı, bazen aracılar vasıtasıyla kızın evine çay içmeye gelip gelmeyeceklerini ve gün belirlemelerini isterler. Kız tarafı ise konuyu değerlendirmek için "Ailece görüşüp karar vereceğiz" diyerek zaman isterler. Eğer kız tarafı uygun görürse, damat adayının aracılarıyla çay içme daveti alınır ve bu, kızın verileceği anlamına gelir.
Damat adayı, imam eşliğinde birkaç kişilik bir grupla kızın evine gider, kız istenir ve nişan yapılır. Ardından düğün hazırlıkları başlar. Düğünler genellikle Perşembe ve Cumartesi günleri başlar ve birkaç gün devam eder. Düğünlerde geleneksel müzik aletleri olan davul, zurna, tef, kemençe ve kaval çalınır.
Başlık Parası
Toplumumuzdaki hızlı değişim ve gelişimle birlikte eski geleneklerin yerini yeni değerler almaktadır. Başlık parası geleneği, özellikle şehirlerde ve okumuş aileler arasında kısmen terkedilmiştir. Ancak köylerde başlık parası geleneği, kız tarafının aldığı paraya eklemeler yaparak gelin için çeyiz hazırlamasıyla devam etmektedir.
Batman'ın gelenekleri neler?
Cenaze Törenleri
Cenaze sonrasında üç gün boyunca taziye ziyaretleri yapılır, köylerde bu süre daha da uzun olabilir. Cenaze yakınları bu süre boyunca işlerine gitmezler. Taziye ziyaretine gelenler, maddi durumlarına göre çay şekeri, un, yağ gibi hediyeler getirirler. İl merkezlerinde ise bu uygulama daha az yaygındır. Ziyaretçiler, dua ederler ve mevtaya rahmet dilerler. Ev sahipleri misafirlere çay ve yemek ikram ederler.
Sünnet
Sünnet, ailelerin maddi güçlerine bağlı olarak düzenlenen bir kutlama ile gerçekleşir. Sünnet olacak çocuk, arkadaşlarıyla birlikte şehirde geziye çıkarılır ve sünnet kıyafetleri giydirilir. Evde mevlit okunduktan sonra davetlilere yemek verilir. Sünnet edilecek çocuk, seçilen bir kişi tarafından sünnet edilir ve bu kişi, çocuğun yaşamı boyunca önemli bir akraba olarak kabul edilir.