Blue Origin’in New Shepard aracı, 2025 yılının Nisan ayında, tamamı kadınlardan oluşan bir ekiple uzaya çıkarak tarihi bir yolculuğa imza attı. ABD'nin Teksas eyaletinden fırlatılan uzay aracı, altı kadından oluşan ekip ile başarılı bir şekilde uzaya ulaşmayı ve geri dönmeyi başardı. Ekip, Jeff Bezos’un nişanlısı eski gazeteci Lauren Sanchez, şarkıcı Katy Perry, gazeteci Gayle King, eski NASA roket bilimcisi Aisha Bowe, bilim insanı Amanda Nguyen ve film yapımcısı Kerianne Flynn’den oluşuyordu.
Türk Bilim İnsanı Canan Dağdeviren’in Katkısı
Bu tarihi yolculukta Türkiye’den bir bilim insanı da yer aldı. Massachusetts Institute of Technology (MIT) doçenti Canan Dağdeviren, geliştirdiği giyilebilir ultrason cihazını uzaya göndererek bu başarılı uçuşa katkı sağladı. Dağdeviren, cihazını uzay ortamında test edilmesi amacıyla hazırladı. Erken evre meme kanserinin teşhisinde kullanılmak üzere tasarlanan cihaz, Dağdeviren’in teyzesinin hayatını kaybetmesine neden olan geç evre meme kanseri üzerine yapılan araştırmalar sonucu geliştirilmişti.
Dağdeviren’in İlham Kaynağı: Ailesindeki Zorlu Mücadele
Canan Dağdeviren, cihazını tasarlarken kişisel bir ilham kaynağına sahipti. Teyzesinin geç evre meme kanserine yakalanması ve hastalığa bağlı olarak kısa sürede hayatını kaybetmesi, Dağdeviren’i bu alanda bir çözüm üretmeye yönlendirdi. Giyilebilir ultrason cihazı, bu alandaki önemli bir inovasyon olarak uzay ortamında test edilmek üzere gönderildi.
Cumhuriyetin Eşitlikçi Eğitim Sistemi Dağdeviren’in Başarısının Temeli
Dağdeviren, elde ettiği bu başarıda Cumhuriyet’in eğitim sistemine olan minnettarlığını vurguladı. “Atatürk Cumhuriyeti’nin herkes için eşit olan sisteminde eğitim alan bir birey olarak bu başarıya ulaştım” dedi. Eğitim aldığı sistemin, bilimsel gelişmelere olan katkısını ve Türkiye’nin uluslararası alandaki prestijini artıran projelere yönlendirdiğini ifade etti.
Uluslararası Başarı: BBC'nin “İlham Veren Kadınları” Arasında
Canan Dağdeviren, daha önce de 2023 yılında BBC tarafından “İlham Veren Kadınlar” arasında gösterilmişti. Bu uluslararası başarı, Dağdeviren’in bilim dünyasında ve teknoloji alanında adını duyurmasına ve önemli bir figür olmasına olanak sağladı.
