Kur'an'da adı geçen ve cehennemde yetiştiği belirtilen Zakkum ağacı, ilginç detaylarla dolu. Peki bu ağaç neden diğerlerinden farklı? Bazı tefsirlerde, onun meyvelerinin şeytanların başlarına benzetilmesi dikkat çekiyor. Acaba bu ağaç, sembolik bir anlam mı taşıyor yoksa gerçek bir ceza aracı mı?
Cehennemdeki Ağacın Adı: Zakkum
Kur'ân-ı Kerîm'de cehennemde bulunan ve oradaki azabın bir parçası olarak sunulan ağaç, Zakkum ağacıdır. Bu ağaç, özellikle Saffât (37), Duhân (44) ve Vâkıa (56) surelerinde geçmektedir. Zakkum, cehennem ateşinin dibinden biten, son derece acı ve iğrenç görünümlü meyveleri olan bir ağaç olarak tasvir edilir. Saffât Suresi 62-66. ayetlerde, cehennem ehline “zakkum ağacı”ndan yedirileceği, bu yemeğin karınlarda kaynar su gibi fokurdayacağı bildirilir. Duhân Suresi 43-46. ayetlerde ise bu ağacın “günahkârların yemeği” olduğu, sıcak katran gibi karınlarda kaynadığı ifade edilir. Bu tasvirler, zakkumun sadece bedensel bir azap unsuru değil; aynı zamanda ruhsal ve psikolojik bir tehdit unsuru olduğunu da gösterir. İslam alimleri, zakkumun mecazî değil, gerçek bir varlık olduğuna inanır; bu nedenle zakkum, cehennemin korkunçluğunu temsil eden simgesel bir ağaç olmaktan öte, hakiki bir azap unsuru olarak görülür.
Kur’an’da Lanetlenen Ağaç Hangisidir?
Kur’an’da açıkça “lanetlenen ağaç” ifadesi İsrâ Suresi 60. ayette geçmektedir. Ayette, “Sana gösterdiğimiz rüyayı ve Kur'an'da lanetlenen ağacı insanlar için bir imtihan kıldık…” buyrularak, bazı olağanüstü olayların insanları denemek amacıyla gösterildiği belirtilir. “Lanetlenen ağaç” ifadesi çeşitli yorumlara konu olmuştur. Ancak Ehl-i Sünnet müfessirlerinin çoğunluğu, bu ayette geçen lanetli ağacın cehennemdeki zakkum ağacı olduğunu kabul eder. Bu yorum, ayette geçen "rüya"nın da Mirac Gecesi'nde Hz. Peygamber'e gösterilen cehennem halleriyle ilgili olduğu görüşüne dayanır. Böylece lanetlenen ağaç, sadece maddî bir varlık değil; aynı zamanda inkârcıların azapla yüzleşeceği sembolik bir gerçeklik olarak ele alınmıştır. Bazı müfessirlerse bu ifadeyi mecazî anlamda değerlendirerek, lanetli ağacı fitne unsuru olarak da yorumlamışlardır.
