Çocuğunuz ile yaşanan her hangi bir kriz durumu hakkında konuşurken;
• Öncelikle konuşacak kişinin sakin kalması ve kendi duygu durumunu düzenlemiş olması gerekir.
- Yaşanılan olayı tasvir ederek sürecin çocuk için daha anlaşılır olmasını sağlayabilirsiniz. ‘Bir deprem yaşadık, biraz sallandık, korktuk ama şimdi iyiyiz’ vb.
- Yaşanılan olayı betimlerken çocuğunuzun yaşına uygun olmayan detaylar vermekten ve korkutucu mimikler kullanmaktan kaçınmalısınız.
- Olayı anlattıktan sonra nasıl hissettiği ile ilgili konuşabilirsiniz. ‘Korkacak ne var’ gibi çocuğun duygularını hafife alan cümleler yerine ‘Seni en çok korkutan ya da üzen şeyi anlatmak ya da çizmek ister misin’ diyerek çocuğunuzun duygularını bastırmasını engelleyebilirsiniz.
- Çocuklar farklı zamanlarda aynı soruları tekrar tekrar sorabilirler. Olabildiğince sakin, tutarlı ve aynı cevapları vermeniz önemli.
- Şefkat ve sevgi her zaman iyileştiricidir. Bolca temas halinde olmak ve sarılmak çocuğunuza ve size iyi gelecektir.
- Tüm bunlara rağmen eğer çocuğunuz; duygu durumunu düzenlemekte zorlanıyorsa, alt ıslatma, gece kabusları, tırnak yeme ve konsantrasyon problemleri.. vb durumlar yaşıyorsa bir uzmandan destek almanız gerekebilir.
Çocuklar 12 yaşına kadar soyut düşünemezler, bu sebeple depremin neden olduğunu ve nasıl olduğunu kavramakta zorlanırlar. Bu da kaygı ve korkuya sebep olur. Uzm. Simge Soydan`ın hazırlamış olduğu örnek oyun önerisiyle depremi çocuğunuza daha kolay ve doğru şekilde anlatabilirsiniz.
- Bu oyun için çocuğunuz ile birlikte dışarıdan iri taşlar toplayın. Taşların üzerine çocuğunuzdan yeryüzümüzü temsil edecek düz bir zemin koymasını isteyin (karton, tepsi, mukavva..vb).
- Daha sonra birlikte maket evler yapın (en az 2 tane olması gerekli). Evleri lego kullanarak da yapabilirsiniz. Çocuğunuzdan bu evlerden bir tanesini çift taraflı bant/yapıştırıcı vb kullanarak yapıştırmasını, diğerini ise yapıştırmadan koymasını isteyin.
- Sonra açıklayın; ‘Bu karton bizim yeryüzümüz olsun, altındaki taşlar da yer altındaki kayalar. Üzerindekiler de bizim evlerimiz. Peki yeryüzünün altındaki taşlar sallanırsa ne olur? Hadi taşları hareket ettir bakalım neler olacak’ deyin ve çocuğunuzdan neler olduğunu anlatmasını isteyin.
- Ardından siz açıklayın: ‘Yerin altındaki taşlar ve kayalar bazen hareket edebilir, o zaman yeryüzünün üzerindekiler de sallanır. Bu, yağmur ve kar yağması gibi doğal bir olaydır. Nasıl kar yağarken üşümemek için mont giyiyoruz, yağmur yağınca ıslanmamak için şemsiye alıyoruz, deprem için de bazı önlemler alarak güvende kalabiliriz. Sen taşları oynattığında sağlam olmayan ev/evler devrildi ama yapıştırdığın diğer ev sapasağlam duruyor. Çünkü onu dayanıklı hale getirdik. Bizim evimiz de o dayanıklı evlerden. Yani evimizde güvendeyiz’.
- Bu etkinlikten sonra birlikte deprem çantası hazırlayabilir ve evinizdeki güvenli yerleri belirleyebilirsiniz.
Geçmiş olsun Türkiye.