Denizde zaman zaman gözlemlenen ve özellikle denizcilerin dikkatini çeken 'kare dalga' fenomeni, merak konusu olmaya devam ediyor. Peki Denizde 'kare dalga' nedir? Kare dalgalar neyin habercisi, tehlikeli mi?
Denizde 'kare dalga' nedir?
Denizde "kare dalga" (diğer adıyla "çapraz deniz" veya "cross sea"), su yüzeyinde satranç tahtası benzeri bir desen oluşturan ve dik açılarla çarpışan dalgaların oluşturduğu bir fenomendir. Bu dalgalar, farklı yönlerden gelen iki dalga sisteminin kesişmesiyle meydana gelir.
Bazen "çapraz dalgalar" olarak da adlandırılan bu kare dalgalar, farklı hava sistemlerinden farklı dalgalar, dik bir açıyla buluştuğunda meydana gelir. Koşulların çapraz dalgalar için ideal olduğu Isle of Ré gibi bölgelerde tutarlı ve düzenli olabilir, kendiliğinden oluşabilir ve yalnızca birkaç kısa dalga boyunca devam edebilir. Bazen hava, dalgaları bir yönde iterken akıntı başka bir yöne hareket eder, kimi zaman ise tropikal fırtınalar, zıt yönde dalgalar gönderdiği için bu kare görünüme sebebiyet verebilir.
Yani özetle kare dalgaların oluşumunun birkaç nedeni vardır:
- Farklı yönlerden gelen rüzgarlar: İki farklı rüzgarın etkisiyle denizin altında ve üstünde oluşan dalgaların çapraz olarak kesişmesi.
- Tropikal fırtınalar: Fırtınaların zıt yönlerde dalgalar göndermesi.
- Rüzgar değişimleri: Rüzgarın yön değiştirmesiyle dalgaların yeniden yönlenmesi ve mevcut dalgalarla çarpışması.
Kare dalgalar neyin habercisi?
Kare dalgalar, özellikle açık denizlerde ve gemicilik açısından tehlikeli olabilir. Bu dalgalar, gemilerde şiddetli yalpalamalara neden olabilir ve su alma riskini artırabilir. Avrupa Uzay Ajansı'na göre, kare dalgalar 1995'ten 1999'a kadar gemi kazalarının büyük bir bölümünden sorumluydu. Kare dalgaların görüldüğü bölgelerde, denizcilerin ve yüzücülerin dikkatli olmaları ve bu tür dalgalardan kaçınmaları önemlidir.
Kare dalgalar tehlikeli mi?
Kare dalgalar tehlikeli olabilir. Bu nadir görülen doğa olayı, farklı yönlerden gelen dalgaların dik açılarla çarpışarak su yüzeyinde kare şeklinde bir desen oluşturmasıyla meydana gelir. Görsel olarak etkileyici olsa da, kare dalgalar ciddi riskler taşır. Özellikle deneyimli yüzücüler ve denizciler bile bu dalgaların oluşturduğu güçlü akıntılar nedeniyle tehlikeye girebilir.
Kare dalgaların oluşturduğu çapraz akıntılar, yüzücüleri ve tekneleri sürükleyebilir, bu da boğulma veya gemi kazalarına yol açabilir. Avrupa Uzay Ajansı'na göre, 1995-1999 yılları arasında meydana gelen gemi kazalarının büyük bir kısmı kare dalgalar nedeniyle olmuştur.
Kare dalgalarla karşılaştığınızda, sakin kalmak ve kıyıya paralel olarak yüzmek önemlidir. Ayrıca, bu tür dalgaların görüldüğü bölgelerde denize girmekten kaçınmak en güvenli yaklaşımdır.
