Eğitim tarihine dair bildikleriniz doğru mu? Harvard, Oxford veya Bologna gibi dünyaca ünlü üniversiteler, akademik mirasın en eski temsilcileri olarak bilinse de, sürekli faaliyet gösteren en eski üniversitenin bunlardan biri olup olmadığı büyük bir tartışma konusu! Peki, gerçekten hangi üniversite bu unvanı elinde tutuyor
Dünyada sürekli faaliyet gösteren en eski üniversite hangisidir?
Dünyanın kesintisiz faaliyet gösteren en eski üniversitesi, Fas’ın Fes şehrinde 859 yılında Fatıma el-Fihri tarafından kurulan Karaviyyin Üniversitesi’dir. UNESCO ve Guinness Dünya Rekorları tarafından bu unvanla tanınan Karaviyyin Üniversitesi, asırlardır eğitim vermeye devam eden köklü bir yükseköğretim kurumudur.
Başlangıçta bir cami olarak inşa edilen Karaviyyin, zamanla İslam dünyasının en önemli eğitim merkezlerinden biri haline gelmiştir. 1963 yılında Fas’ın modern devlet üniversitesi sistemine dahil edilen bu kurum, iki yıl sonra resmî olarak “Karaviyyin Üniversitesi” adını almıştır. Tarihi yapılarıyla Fas ve İslam mimarisinin izlerini taşıyan üniversite, bugün de ilmi geleneğini sürdürmektedir.
Eğitim programları ağırlıklı olarak İslami ilimler, klasik Arap dili ve edebiyatı ile Maliki fıkhı üzerinde yoğunlaşmaktadır. Bununla birlikte, öğrencilere farklı disiplinlerde de dersler verilmektedir. Eğitim, geleneksel yöntemlerle sürdürülmekte olup, üniversiteye Fas’ın yanı sıra Batı Afrika ve diğer bölgelerden öğrenciler kabul edilmektedir. Kadın öğrencilere kapılarını 1940’lı yıllarda açan Karaviyyin, bu yönüyle de tarihi bir dönüm noktası yaşamıştır.
Üniversitenin en değerli hazinelerinden biri de kütüphanesidir. 2016 yılında restore edilerek yeniden açılan bu kütüphane, 9. yüzyıldan kalma Kur’an-ı Kerim ve hadis koleksiyonları da dahil olmak üzere 4000’in üzerinde el yazmasını barındırmaktadır. Karaviyyin Camii ise halen Kuzey Afrika’nın en büyük ve en önemli ibadet merkezlerinden biri olarak faaliyet göstermektedir.
Tarih boyunca pek çok önemli düşünür ve bilim insanı bu üniversitede eğitim almış ya da ders vermiştir. İbn Haldun, İbn Rüşd, İbn Bace gibi filozoflar; İbn Meymun gibi tıp alimleri; coğrafyacı Muhammed İdrisi ve mutasavvıf İbn Hazm gibi isimler Karaviyyin Üniversitesi ile özdeşleşmiştir.
Fas’ın Marakeş, Tıtvân ve Agadir şehirlerinde fakülteleri bulunan Karaviyyin Üniversitesi, bugün de İslami bilimler alanında eğitim vermeye devam etmektedir. Köklü geçmişi ve akademik mirasıyla dünya eğitim tarihine damgasını vuran bu üniversite, geçmişin ilim geleneğini günümüze taşımaktadır.
