Elazığ, Doğu Anadolu Bölgesi'nde yer alan bir il olmasına rağmen, yaygın bir yanlış algıya sahiptir. Sıkça Kürtler'in çoğunlukta olduğu düşünülse de gerçek bu algıyla uyuşmamaktadır. Gakkoşların memleketi olarak bilinen Elazığ'ın etnik yapısı oldukça çeşitlidir. Bu etnik çeşitlilik, ilin kültürel zenginliğini ve renkliliğini ortaya koymaktadır. Elazığ'ın etnik yapısını daha yakından incelediğimizde, farklı kökenlere ve kültürlere sahip insanların bir arada barış içinde yaşadığı bir toplum portresiyle karşılaşıyoruz.
Elazığ etnik yapısı nasıl?
Elazığ ili, Türkiye'nin Doğu Anadolu Bölgesi'nde konumlanmıştır ve birçok baraja ev sahipliği yapmasıyla dikkat çeker. Ancak bu, şehrin iç kesimlerde olmasına rağmen kurak bir iklimle karşı karşıya olmasına sebep olmuştur. Ancak bugün odaklanacağımız konu Elazığ'ın barajları veya dağları değil, şehrin etnik yapısıdır.
Elazığlılar arasında "Gakkoş" terimi sıkça kullanılır. Ancak, Gakkoş terimi etnik bir ayrımı ifade etmez. Zira Elazığ'da Zazalar da Türkler de kendilerine Gakkoş derler. Bazı Kürtler kendilerine de Gakkoş dese de genelde bu terim yaygın değildir.
Şehirde Kürtlerin çoğunlukta olduğu tek ilçe Karakoçan'dır. Bununla birlikte, Elazığ Doğu Anadolu Bölgesi'nde olmasına rağmen en az Kürt nüfusuna sahip iller arasında yer alır. Elazığ merkezde ise Türkler mutlak çoğunluktadır. Balkan ve Kafkas göçmeni Türkler de şehirde önemli bir nüfusa sahiptir. Ayrıca, Ağın ilçesi tamamen Türklerden oluşurken, bazı ilçelerin köylerinde Zazalar çoğunluktadır.
Elazığ'ın ilçelerinde genel olarak Zaza nüfusu yaşar. Ancak, nüfusun çoğunluğu merkez ilçede bulunur. Alevi nüfus ise genellikle merkezde, özellikle Hozat Garajı olarak bilinen bölgede yoğunlaşır. Tunceli'den gelen Alevi göçmenlerin yanı sıra, Elazığ sınırları içinde de Alevi yerleşimleri bulunur.
Elazığ'da en kalabalık grup Türklerdir, nüfusun yarısından fazlasını oluştururlar. Zazaların nüfusu %35 civarındadır, Kürtlerin ise %13'ünü oluşturduğu tahmin edilmektedir. Ancak bu rakamlar kesin olmamakla birlikte, oransal bir dağılımı ifade etmektedir.
Elazığ insanın asıl kökeni nedir?
Elazığ'ın etnik yapısı oldukça çeşitlidir ve kökenleri farklı gruplara dayanmaktadır. Ancak bölgede Türklerin, Zazaların ve Kürtlerin yoğunlukta olduğu bilinmektedir. Elazığ'ın yerli halkı genellikle Türk kökenlidir. Türkmen ve Oğuz kökenli aileler de bu bölgede yaşamaktadır. Ayrıca, Zazalar da önemli bir nüfusa sahiptir ve Elazığ'ın etnik yapısında belirgin bir yer tutarlar. Kürtlerin ise özellikle ilçelerde ve köylerde yaşadığı bilinmektedir. Dolayısıyla, Elazığ'ın insanlarının asıl kökeni, Türk, Zaza ve Kürt gibi çeşitli etnik gruplara dayanmaktadır.
Elazığ hangi mezhepler var?
Elazığ'da çoğunlukla Sünni İslam'ın Şafiî mezhebine mensup insanlar bulunmaktadır. Ancak buna ek olarak, özellikle Elazığ'ın çevresinde, örneğin Urfa ve Antep gibi şehirlerde olduğu gibi, Hanefi mezhebine bağlı Kürt nüfusu da bulunmaktadır. Ayrıca, Dersim bölgesi ve çevresinde yaşayan Alevi nüfusu da Elazığ'da görülmektedir.
Şafiî mezhebi, Elazığ'da yaygın olan ana mezheptir ve çoğunluğu oluşturur. Ancak özellikle Hanefi mezhebine mensup olan Kürtler, özellikle Elazığ'ın çevresinde, bölgedeki dini çeşitliliği artırmaktadır. Ayrıca, Dersim dolaylarında yaşayan Aleviler de dini ve kültürel açıdan farklı bir kimlik oluştururlar.
Bu çeşitlilik, Elazığ'ın dini ve kültürel yapısını zenginleştiren bir faktördür. Şehirde farklı mezheplere ve inançlara sahip insanlar barış içinde bir arada yaşamaktadır ve bu çeşitlilik, şehrin toplumsal dokusunu güçlendirir. Elazığ'daki mezhep çeşitliliği, şehrin dinamik ve hoşgörülü yapısının bir yansımasıdır.
