2025 yılı asgari ücreti yüzde 30 oranındaki zam ile 22 bin 104 TL olarak belirlenirken, gözler emekli maaşı zamlarına çevrildi. Yeniden değerlendirme oranının yüzde 43 civarında ve mevcut enflasyonun yüzde 47 civarında seyretmesi ile verilen zamla bile asgari ücret açlık ve yoksulluk sınırının altında kaldı. Hal böyle olunca en düşük 10 bin TL alan emekliler geçinebilmek için yeni yılda en az asgari ücret kadar zam ve yanında ise mutlaka seyyanen zam beklentisi içinde. Ancak beklentilerin aksine, asgari ücrete gelen düşük zam oranı emeklinin de ümidini kesmesine neden oldu. Sektör temsilcileri de emekli zamlarının beklenenden çok daha az olacağı düşüncesinde. Yeni emekliler iş yerleriyle anlaşıp çalışmaya devam ederken sabit iş bulamayan emekli ise son çare ‘seyyar’ satıcı olmaya karar veriyor.
‘Seyyar olmak istiyorlar’
Yeni yılda emeklilerin mecburen çalışmaya devam edeceğini kaydeden İzmir Seyyar Satıcılar Derneği Başkanı Evran Laçin, İzmir’de seyyar satıcılık yapan emekli sayısında yüksek oranda artış görüleceğini söyledi. Verilen emekli maaşlarının bir haneyi geçindirmek için yeterli olmadığını belirten Laçin, “2024 yılının son günlerinde ve daha öncesinde de emekli olan birçok arkadaşımız var. 2025 yılını ilk günlerinde de seyyar satıcı olmak için müracaat edip neler yapması gerektiğini soran emeklilerimizin sayısı artıyor, çünkü mağdurlar ve geçinemiyorlar. Sigortalı bir işe girmekte zorlanınca da seyyar olarak çalışmakta çözümü buluyor. Hükümet 2024’ü ‘Emekli Yılı’ ilan etmişti anlaşılan o ki 2025 de emekli için ‘Seyyar Yılı’ olacak” ifadelerini kullandı.
‘Emekli ve seyyarım’
Emekli Ö.E ise, 12 bin 500 TL emekli maaşı aldığını ve seyyar satıcılıktan kazandıkları ile 4 kişilik ailesini geçindirmeye çalıştığını söyledi. Ö.E., “Emekli olmadan önce vardiyalı çalışarak zorlukla bir ev aldım. Tek güvencem bu evim. 12 bin 500 TL emekli maaşı alıyorum ve evde çalışan tek kişi benim. 2 çocuğum var. 12 bin 500 TL evimizin mutfak masrafını bile karşılamıyor. Bir de kira ödüyor olsaydık yaşamamız imkansızdı. Çocuklarımın eğitim masrafları için çalışmaya devam etmek zorundayım. Bunun için de seyyar satıcılık yapıyorum. Saatlerce İzmir sokaklarında, elimdeki ürünleri satarak çocuklarımın ihtiyaçları için para kazanmaya çalışıyorum. Bu maaşlar asgari ücrete eşitlense bile geçim için yeterli değil. Emekliler olarak çok zor durumdayız. Maaşların açlık sınırının çok altında kalması, adaletsizlik. Bizler bu ülkenin vatandaşları olarak, çocuklarımızın da kendimizin de karnını doyurmak için emekli de olsak en az 2-3 işte çalışmak zorundayız” diye konuştu.
‘7 bin TL seyyanen verilir’
Bugün açıklanacak enflasyon oranının emeklinin aylıklarını belirleyeceğini söyleyen Emekliler Derneği İzmir Şube Başkanı Zekeriya Beypınar ise emeklilere mutlaka seyyanen zam yapılması gerektiğini söyledi. 2024 yılı için belirtilen ‘Emekliler Yılı’ söyleminin gerçekliği yansıtmadığını kaydeden Beypınar, “Emekliler artık perişan halde. Yani tam olarak ibrenin son noktasında. Geçen yıl da belirtmiştim, ‘emekli zammı için yüzde 25 verilirse öpüp başımıza koyalım’ demiştim. Bu yıl için de aynı görüşteyim. Zaten kök maaşa zam yapıldığından, artış oranı etkili olmadı. Bu yıl da görünen o ki en fazla yüzde 16 civarında bir zam yapılacak. Ben Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın devreye girerek, emekliler için bir iyileştirme yapmasını bekliyorum. Gerçi 6 yıldır iyileştirme yapılacağını duyuyoruz ancak 6 yıldır bir iyileştirme göremedik” dedi.
‘Yüzde 3’lük refah payı gelebilir’
Emekliler için 2025 yılında yapılacak zam oranının en fazla yüzde 17 civarında olacağını kaydeden Emekli ve Emekçiler Derneği Başkanı Dilek Ete, bu yıl seyyanen zammın yapılmayacağına inandığını vurguladı. Asgari ücret için açıklanan zam oranından önce emekliler için çok daha umutlu olduğunu ancak asgari ücrete yapılan düşük artış nedeniyle emekli maaşı zamlarından umudunu kestiğini belirten Ete, “Bu yıl en fazla yüzde 17 oranında bir zam bekliyorum. Seyyanen zammı yapılmayacağını düşünmekle birlikte belki yüzde 3 civarında ise bir refah payı eklenebilir. Ancak konuyla ilgili bir açıklamaya yapmaya bile tenezzül edilmediği için, çok yüksek rakamlar beklemek hayal. Haliyle zam oranı yüzde 17 civarında olsa da Ocak ayının ortalarına doğru, tepkiler ölçülerek yeniden bir inisiyatif kullanılabilir” ifadelerini kullandı.
