TÜİK'in açıkladığı enflasyon verilerinin yanıltıcı olduğu iddiasıyla açılan dava, mahkeme tarafından reddedildi. Milyonlarca emekliyi ilgilendiren ve "Asılsız veriler" davası olarak anılan davada, TÜİK'in mahkemeye sunduğu fiyat verilerini gizlemesi ve açıklanan resmi enflasyonun "hukuka uygun" bulunması, davanın reddedilmesine sebep oldu. Şimdi dava istinaf mahkemesine taşınıyor.
TÜİK’e Karşı Dava Açtı
Emekli Yargıtay üyesi Seyfettin Çilesiz, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan enflasyon oranlarının gerçek dışı olduğu gerekçesiyle dava açtı. Dava, 2024 yılının ilk yarısındaki enflasyon verilerinin yeniden hesaplanmasını ve geriye dönük olarak emekli maaşlarının düzeltilmesini talep ediyordu. Emekli dernekleri ve sendikaları, davaya müdahil olmak istediklerini açıkladılar.
Mahkeme, TÜİK'ten enflasyon hesaplamasında kullanılan yöntemleri ve fiyat bazlarını açıklamasını istedi. TÜİK ise savunmasında, geleneksel anket yöntemlerinin yanı sıra perakendecilerden alınan barkod verilerini ve internetteki fiyat bilgilerini de kullandığını belirtti.
Bilgi Paylaşmama Kararı
Nisan 2022’ye kadar kamuya açıklanan fiyat bilgilerini mahkemeye şifreli bir flaş bellekle sunan TÜİK, verilerin ‘özgün eser’ olarak kabul edilmesini ve bu bilgilerin üçüncü kişilerle paylaşılmaması gerektiğini savundu. Diğer fiyat bilgilerini ise gizlilik gerekçesiyle mahkemeye iletmedi.
Mahkeme, TÜİK'in açıklama yapmama kararına rağmen, davanın hukuken açılabilir olduğuna karar verdi, ancak enflasyon verilerinin denetim için gerekli bütünlükte sunulamadığı gerekçesiyle davayı reddetti. Dava, istinaf mahkemesine taşınacak.
“Hukuka Gövde Göstergesi”
Avukat Ali Erdem Gündoğan, kararın hukuken kabul edilemez olduğunu belirtti. “Türkiye tarihinde ilk kez bir mahkeme, davacıyı haklı bulmasına rağmen davayı reddetti. Bunun, davalı kurumun kusuru yüzünden yapılması, kamuoyu vicdanını yaralamıştır” dedi. Gündoğan, TÜİK'in savunmasını sorgulamadan kabul ettiğini ve TÜİK’in veri saklama kararına karşı davanın reddedilmesinin, kamu vicdanını zedelediğini belirtti.
“Veri Gizliliği Savunması Mantıksız”
Gündoğan, TÜİK’in perakende satış yapan iş yerleriyle gizlilik anlaşmaları yapmasının mantıklı olmadığını ifade etti. “Marketlerin fiyatları zaten kamuya açık. TÜİK bu fiyatları baz alıyorsa neden gizlilik uygulanıyor?” şeklinde tepki gösterdi.
“Yargı Bağımsızlığına Zarar Veriliyor”
Seyfettin Çilesiz, mahkemede sundukları delillerin, resmi enflasyonun gerçek dışı olduğunu kanıtladığını belirterek, "43 yıllık hukukçuluk hayatımda böyle bir şey görmedim," dedi. Çilesiz, mahkemeye, TÜİK’in ve siyasi iradenin karşısına çıkmaktan çekindiğini öne sürerek, AİHM’ye kadar başvuracağını ifade etti.
“TÜİK’in Güvenirliği Sorgulanmalı”
Ekonomist Prof. Veysel Ulusoy, davanın sonuçlarını değerlendirdi ve TÜİK’in enflasyon verilerinin yanlış olduğuna dikkat çekti. Ulusoy, "TÜİK'in güvenilirliğinin kaybolduğu bir ülkede, her ekonomik veri yanlıştır," dedi.
“TÜİK Gizliliği Dayatıyor”
Prof. Oğuz Oyan, TÜİK'in gizlilik ilkesini savunmasının dayanaksız olduğunu söyledi. Oyan, "TÜİK, verilerin gizliliğini öne sürse de bu, kamusal sorumlulukla çelişiyor," diyerek kurumun bağımsızlığının önemini vurguladı.
