Türkiye'de erken seçimin hangi koşullar altında gerçekleştirilebileceği ve hangi şartların sağlanması gerektiği konusu merak edilmeye devam ediyor. Peki, Erken seçim hangi koşullarda gerçekleşir? İmza toplanınca erken seçim olur mu?
Erken seçim hangi koşullarda gerçekleşir?
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'na göre, erken seçim kararı alınabilmesi için iki ana yol bulunmaktadır:
- Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Kararı: TBMM, üye tam sayısının beşte üç çoğunluğunun (600 milletvekilinin en az 360'ının) olumlu oyuyla seçimlerin yenilenmesine karar verebilir. Bu durumda, Cumhurbaşkanı'nın onayına gerek yoktur ve seçimlerin yenilenmesi kararı doğrudan uygulanır.
- Cumhurbaşkanı Kararı: Cumhurbaşkanı, herhangi bir gerekçe göstermeksizin seçimlerin yenilenmesine karar verebilir. Ancak, Cumhurbaşkanı'nın ikinci döneminde olması halinde, seçimlerin yenilenmesine kendi kararıyla gitmesi durumunda üçüncü kez aday olamaz.
Yüksek Seçim Kurulu (YSK), bu kanun ile "298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunun ve 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu’nun" seçimlere ilişkin olarak tespit ettiği süreleri kısaltarak seçmen kütüklerinin yenilenmesi, seçime gidecek siyasi partilerin belirlenmesi, adayların ilanı, il ve ilçe seçim kurullarının belirlenmesi, oy pusularının bastırılması başta olmak üzere birçok hazırlığı gerçekleştirebiliyor. Kurul, aynı çerçevede yurt dışında yaşayan vatandaşların oy kullanma tarih ve yöntemlerini de belirleyebiliyor.
İmza toplanınca erken seçim olur mu?
Vatandaşların başlattığı imza kampanyaları, demokratik bir talep ve kamuoyu oluşturma aracı olarak önemli olmakla birlikte, doğrudan erken seçim kararını tetikleyici bir hukuki mekanizma değildir. Bu tür kampanyalar, siyasi partiler ve karar alıcılar üzerinde baskı oluşturarak erken seçim taleplerinin gündeme gelmesine katkı sağlayabilir; ancak anayasal süreçlerin işletilmesi için yukarıda belirtilen yolların izlenmesi gerekmektedir.
