Erzincan, tarihi ve kültürel zenginlikleriyle bilinen bir şehir olarak öne çıkıyor. Ancak şehrin geçmişine dair anlatılan şehir efsaneleri, adeta birer gizem perdesini aralıyor. Erzincan'ın sokaklarında dolaşan yerel halk, nesilden nesile aktarılan bu efsanelerle şehrin tarihine farklı bir bakış açısı kazanıyor. Peki, bu efsaneler hangi olaylara dayanıyor ve nasıl bir halk kültürü oluşturmuş durumda? Erzincan'ın mistik atmosferini yansıtan bu şehir efsaneleri, geçmişle gelecek arasında bir köprü mü kuruyor? İşte, Erzincan şehir efsaneleri hakkında merak edilen soruların cevaplarına ışık tutacak bir inceleme.
Belkıs Hikayesi
Selçuklular döneminde Erzincan'ın adının Belkıs olduğu söylenir. Melik Salih'in bölgenin hükümdarı olduğu bu dönemde, Şiilik hareketleri nedeniyle bölgeyi korumak amacıyla Mevlâna'nın babası Belh'ten davet edilmiştir. Belkıs şehrini gören Mevlâna'nın babası, "Erzen cani men amed" diyerek burayı çok beğenmiş ve halk da teberruken (uğur sayarak) Belkıs şehrine Erzincan demiştir.
Keşiş Dağı Efsanesi
Erzincan'ın kuzeydoğusunda yer alan Keşiş Dağı'na dair ilginç bir efsane vardır. Eskiden Erzincan'da kış olmadığına inanılırmış. Bir gün keşişin kızı, göletteki suyun kaynadığını fark edip babasına haber vermiş. Keşiş, göletteki suyun donduğunu görünce Erzincan'a kışın geldiğini anlamış ve şehri terk etmiş. Bu olayın ardından dağa Keşiş Dağı adı verilmiştir.
Kazankaya Efsanesi (I)
Erzincan'ın güneyindeki Munzur Dağları'nda geçen bir efsaneye göre, bir kadın süt kazanının içine girerek fırtınadan korunmuş. Bu olayın ardından kadın ve kazan taş kesilmiş ve Munzur Dağları'nda Kazankaya olarak anılmış.
Kazankaya Efsanesi (II)
Başka bir efsaneye göre, bir cimri adamın bütün dünya malına rağmen yardım etmeye yanaşmaması üzerine, Hızır'ın bir öğretici ders vermek amacıyla onu taşa çevirdiği anlatılır. Bu taş, Kazankaya olarak anılmış, çevresindeki insanlar için bir ibret kaynağı olmuştur.
Cimnili Baba Efsanesi
Ciminli Baba, askerlik döneminde haksız yere dövülen bir sofu olarak tanımlanır. Bu haksızlığa dayanamayarak ateşin üzerine oturan Ciminli Baba'nın mucizevi bir şekilde yanmaması, çevresindeki insanlara ibret olmuş ve bu olaydan sonra Ciminli Baba olarak anılmıştır.
Vartinik Efsanesi
Erzincan'ın Yalnızbağ köyündeki Vartinik mevkisinde altın olduğuna inanılan bir efsane mevcuttur. Bir molla ve arkadaşları altınları çıkarmak için dua etmiş, ancak olaylar hiç beklenmedik bir şekilde gelişmiş ve yaşlı bir kadın soyunarak altına dönüşmüştür.