Suriye'de Beşşar Esad rejiminin çalkantılı yıllarından miras kalan Şebbiha milisleri, hem tarihsel kökenleri hem de iç savaş sırasındaki rolleriyle gündemdeki yerini koruyor. Esad ailesine sadık bu paralı askerler, geçmişten günümüze Suriye'deki politik ve toplumsal dinamiklerin en tartışmalı unsurlarından biri oldu.
Şebbiha'nın Tarihsel Kökleri
Şebbiha, ilk kez 1980'li yıllarda Suriye'nin Lübnan'ı işgali sırasında ortaya çıktı. O dönemde Suriyeli askerler arasında kaçakçılık faaliyetlerini kolaylaştırmak amacıyla kurulan bu yapılanma, kısa sürede bir suç örgütüne dönüştü. 1990'lı yıllarda, Mercedes-Benz S-Serisi araçlarıyla tanınan ve bu lüks otomobillerin "Shabah" (Hayalet) lakabıyla anılması sonucu "Şebbiha" terimini benimseyen gruplar, Suriye'de yasa dışı faaliyetlerin sembolü haline geldi.
Mercedes S600 model araçların kaçakçılık için elverişli yapısı, Şebbihaların faaliyetlerini kolaylaştırdı. Bu dönemde, halk arasında korku ve hayranlık uyandıran bu milisler, hükümetle olan bağlantıları sayesinde dokunulmaz bir statü kazandı.
İç Savaş ve Şebbihaların Kanlı Mirası
2011'de patlak veren Suriye İç Savaşı ile birlikte Şebbihalar, Esad rejiminin sadık destekçileri olarak sahneye çıktı. Çoğunluğu Alevi erkeklerden oluşan bu gruplar, özellikle Lazkiye, Baniyas ve Tartus gibi Akdeniz kıyısındaki bölgelerde yoğun bir şekilde faaliyet gösterdi. Muhalif gruplar tarafından "hükümetin bastırma aracı" olarak tanımlanan Şebbihalar, savaş suçları ve insan hakları ihlalleriyle anıldı.
Savaş boyunca, "Şebbiha" terimi yalnızca bu milisleri değil, aynı zamanda Esad yanlısı tüm grupları ifade eden aşağılayıcı bir kavrama dönüştü. Halk arasında, korkutucu imajları ve yasadışı faaliyetleriyle "hayaletler" olarak anılan bu gruplar, Suriye toplumunun kutuplaşmasında önemli bir rol oynadı.
Bir Dönemin Karanlık Mirası
Suriye'deki çatışmalar azalsa da Şebbihaların yarattığı toplumsal ve politik etkiler hâlâ hissediliyor. İç savaşın derinleştirdiği ayrışma ve güvensizlik ortamı, bu grupların izlerini silmeyi zorlaştırıyor. Bir dönemin gölgesinde kalan Şebbihalar, Suriye'nin trajik tarihindeki unutulmaz sayfalardan biri olmaya devam ediyor.
