Son dönemde, yurt dışındaki üniversitelerden lisans veya yüksek lisans programlarına kabul alan Türk öğrenciler, tüm okul harcı ücretlerini ödemelerine rağmen vize engeli nedeniyle eğitimlerine başlayamıyorlar. Özellikle İtalya'da eğitim hakkı kazanan yaklaşık 900 Türk öğrencinin vize başvuruları ya reddedildi ya da yanıtsız bırakıldı. Vize reddi gerekçeleri arasında "iltica riski, maddi yetersizlik ve maddiyatın güvenilir olmaması" gibi nedenler öne çıkıyor. Bu durum, öğrencilerin eğitim haklarının engellenmesinin yanı sıra maddi ve manevi kayıplara da yol açıyor. İtalya ve Almanya gibi ülkelerin yanı sıra Türk öğrencilerin en çok tercih ettiği ve önceleri vize kolaylığı olan ülkelerden biri olan Polonya’ya da öğrenciler artık vize alamıyor.
‘İki etken var’
Türk öğrencilerin yaşadığı vize sorununu değerlendiren Ulusal Eğitim Derneği Başkanı Osman Gazi Oktay, öğrencilerin vize alamamasının 2 etkeni olduğunu söyledi. Oktay, “Türkiye kendi ülkesinde yabancı öğrencilere daha fazla kota ve imtiyaz sağlıyor. Üniversiteye yerleşemeyen Türk öğrenciler de yurtdışında okumak istiyor. Ancak burada da önlerine vize sorunu çıkıyor. Burada 2 etken var. Tüm dünyada mevcut olan göçmen sorunu karşısında önlem almak isteyen ülkeler sınırlarını ya kapatıyor ya da sıkı denetimler getiriyor. Ayrıca öğrencilerimiz Türkiye’de bulamadığı imkanları yurt dışına iltica ederek bulmayı ümit ediyor. Ülkeler de bu durumun önüne geçmek için vize alımını zorlaştırıyor. Avrupa ülkeleri de parası olmayan kişilerin eğitim için bile olsa ülkelerine gelmesini engellemek adına bankada en az 12-13 euro parasının olduğunu göstermesini istiyor” dedi.
‘Vize için 12 bin Euro’
Lisans eğitimini Sosyoloji alanında tamamlayan ve Almanya’nın Berlin kentine yer alan Freie Üniversitesi’nde yine Sosyoloji alanında yüksek lisans eğitimi almak için başvuran ve kabul alan Nisa Başbınar, tüm okul ücretlerini ödemesine rağmen, vize alamadığı için eğitimini yarıda bırakmak zorunda kaldığını söyledi. Daha önce lisans eğitimi sırasında bir dönem Erasmus Öğrenci Değişim Programı ile Almanya’ya gidip eğitim almış olmasına rağmen, yüksek lisans için vize verilmediğini belirten Başbınar, “Ben de maalesef mağdur edilen öğrencilerden biriyim. Yüksek lisans kazandım ve Almanya’da üniversiteler devlet üniversitesi olmasına rağmen ücretli ve belli bir harç ücreti oluyor. Harç ücretimi ödedim. Ayrıca Alman hükümeti, öğrenci için asgari bir ücret belirleniyor ve belirlenen bu ücretin banka hesabında olmasını talep ediyor. İstenen ücret aylık 952 euro. En az bir yıllık ücretin hesabımızda olması isteniyor ve bu da yaklaşık 12 bin euroya tekabül ediyor. Euro’yu Türk Lirası’na çevirdiğimizde bu bir öğrenci için çok yüksek bir rakam. Ben de bu rakamın tamamını banka hesabımda gösteremediğim için vize sürecim askıya alındı. Uğraşıp, didinip, kazandığım okulumu dondurmak zorunda kaldım” diye konuştu.
“Hukuk bile kabul değil”
Almanya’daki Hamburg Üniversitesi’nde Hukuk alanında yüksek lisans kazanan A. Demir kabul şartlarını sağladığı, tüm harç ücretlerini ödediği halde vize alamadığı için eğitimine başlayamadığını belirtti. Demir, “Türkiye’de adalet sisteminin de doğru işlemediğini göz önünde bulundurarak, eğitimimin kalan kısmını Almanya’da Alman Hukuku üzerine yaparak ufkumu genişletmek ve ülkeme döndüğümde çok daha kapsamlı bir eğitim almış olmak istemiştim. Lakin ilk önce vize randevusu bulmakta zorlandım, randevu bulduktan sonra da tüm evraklarım ve ödemelerim tam olmasına karşın vizem reddedildi. Resmi bir gerekçe sunulmasa da anlıyorum ki vizem ülkeme dönüp dönmeyeceğim karşısındaki belirsizlik” ifadelerini kullandı.
“Eğitimim yarıda kaldı”
Daha önce Erasmus için Polonya’nın Varşova Üniversitesi’nde eğitim almış ve turistik vizeyle birkaç kez daha Polonya’yı ziyaret etmiş olan M. Can, mezun olduktan sonra ikinci bir üniversite okumak istediği için Varşova Üniversitesi Siyaset Bilimi Bölümü’ne başvurduğunu aktardı. Can, “Mesleğimi geliştirmek adına ikinci bir bölüm olan Siyaset Bilimi’ni okumak için daha önce de defalarca gittiğim ve hem öğrenci vizesi hem de turistik vize aldığım Polonya’yı tercih ettim. Ancak maalesef ben de mağdur olan öğrencilerden biri oldum. Öğrenciliğim için benden yüklü miktarda bir ücreti banka hesabımda göstermemi istediler. Bu meblağın birazını toparladım ama hepsini toplamam mümkün değil. Dolayısıyla eğitimimi yarım bırakmak durumunda kaldım” diye konuştu.
