Coğrafya, sınırlar ve isimlerle dolu bir labirent gibidir. Ancak bazı isimler, özellikle Horasan gibi, zaman içinde kaybolmuş gibi görünür. Günümüzde ise, bu eski coğrafik terimin konumu ve İran ile olan ilişkisi pek çok merakı beraberinde getiriyor. Kullanıcılar, Horasan nerede? İran ve Horasan aynı yer mı? gibi sorularla araştırmalarına başladılar. Artık, bu soruların cevaplarını araştırmak için karanlık köşelere ışık tutuyoruz...
Horasan nerede?
Antik Horasan, Sasani İmparatorluğu'nun gölgesinde doğmuş, İran'ın doğu sınırlarına referans veren geleneksel bir terimdir. Bu bölge, tarih boyunca İran topraklarının bir parçası olarak kalmış, günümüzde ise farklı ülkelerin sınırları içinde yer almaktadır.
Sasaniler döneminde İran, "güneşin ülkesi" olarak adlandırılan Horasan da dahil olmak üzere dört ana bölgeye ayrılmıştır. Antik Horasan, İran'ın kuzeydoğusunu ve doğusunu kapsamaktadır. Afganistan, Türkmenistan, Pakistan ve Tacikistan gibi modern devletlerin topraklarında da etkisi bulunmaktadır.
Horasan'ın nüfusu, Farslar, Horasan Kürtleri, Horasan Türkleri ve diğer İrani topluluklardan oluşmaktadır. Günümüzde bölge, Türkmenistan, Afganistan ve İran'ın sınırları içinde üç ana bölgeye ayrılmıştır: Merv, Nesâ ve Serahs Türkmenistan'da; Belh ve Herat Afganistan'da yer almaktadır.
Horasan'ın coğrafi yapısı, kuzeyde dağlık ve güneyde daha düzlük arazilere sahiptir. İran'ın elinde bulunan Horasan'ın genişliği, diğer komşu ülkelerden daha fazladır. İdari merkezi olan Meşhed, aynı zamanda bölgenin dini ve kültürel merkezidir.
Tarihsel olarak, Horasan bölgesi İran'ın bir parçası olmuştur. Ancak günümüzde Afganistan, Pakistan, Türkmenistan ve Tacikistan'ın sınırları içinde de yer almaktadır. Bu bölge, farklı etnik ve kültürel grupların bir arada yaşadığı zengin bir çeşitliliğe sahiptir.
Horasan, tarih boyunca İran'ın önemli bir bölgesi olmuş ve kültürel mirasını bugüne kadar taşımıştır. Bugün, hem tarihi önemi hem de coğrafi konumuyla dikkat çeken bir bölge olarak varlığını sürdürmektedir.
Horasan (Farsça: خراسان Khorâsân), Helenistik dönemde Traxiane olarak da anılan bir bölgedir. Horasan Eyaleti, İran'ın kuzeydoğu ve doğusunda yer alır ve Farsça bir kelime olan "Horasan", "Güneşin yükseldiği yer" anlamına gelir. Bu tarihi bölgede Farslar, Horasan Türkleri, Türkmenler ve Kürtler yaşamaktadır. Horasan Türkmenleri Şii ve Sünni mezheplerine bağlıdırken, Farslar genellikle Şii ve Kürtler ise çoğunlukla Sünni mezhebine mensuptur.
Eskiden Horasan bölgesi, günümüzde İran, Afganistan, Tacikistan, Türkmenistan ve Özbekistan'ın bazı bölgelerini kapsardı. İran Parlamentosu tarafından 18 Mayıs 2004 tarihinde üç eyalete ayrılan bu bölge, farklı coğrafi ve kültürel özelliklere sahip üç ana bölgeye ayrılmıştır.
Horasan'ın Eyaletleri
Kuzey Horasan: Merkezi Bucnurd olan bu eyalette, Şirvan, Cacarm, Maneh, Samlaghan, İsfarayen gibi önemli şehirler bulunmaktadır.
Güney Horasan: Merkezi Bircand olan bu eyalette, Sarayan, Nahbandan, Sarbişeh gibi yerleşim birimleri bulunmaktadır.
Razavi Horasan: Merkezi Meşhed olan bu eyalette ise Goçan, Dargaz, Çenaran, Serahs, Fariman, Türbet Cam, Taybad, Ferdows, Gayen, Haf ve Roşthar, Kaşmar, Bardaskan, Nişabur, Sabzevar, Gonabad, Kalat, Boshrooyeh ve Khalil Abad gibi birçok önemli şehir bulunmaktadır.
Bu eyaletler, Horasan'ın geniş coğrafi ve kültürel çeşitliliğini yansıtmaktadır ve bölgenin tarihi, siyasi ve ekonomik önemini vurgulamaktadır.
