Gündelik hayatın içinde sıkça rastladığımız hukuki belgelerde geçen “lehtar” kavramı, çoğu zaman kafa karışıklığına neden olabiliyor. Peki, Hukukta lehtar ne demek? Lehtar kime denir?
Lehtar Nedir?
Günlük hayatta özellikle finans, sigorta ve hukuk gibi alanlarda sıkça karşılaştığımız "lehtar" kavramı, farklı bağlamlarda farklı anlamlar taşıyabilir. Türk Dil Kurumu'na göre lehtar kelimesi hem "taraftar" anlamında hem de bir senette yer alan ve senet bedelini alma hakkına sahip kişi olarak tanımlanır. Ancak teknik alanlarda kullanımı daha çok ikinci anlam üzerinden gelişir.
Lehtar, bir belge veya sözleşme üzerinde ismi geçen ve bu belgeye bağlı olarak alacak hakkına sahip olan kişidir. Örneğin bir poliçede, senette ya da sigorta sözleşmesinde lehtar olarak belirtilen kişi, bu belgeden doğan hakkın yasal sahibidir.
Bankacılıkta Lehtar Ne Anlama Gelir?
Bankacılık sektöründe "lehtar" terimi farklı şekillerde karşımıza çıkar:
-
Bono, poliçe ya da çek gibi kıymetli evraklarda, ödeme yapılacak kişi lehtar olarak adlandırılır. Eğer bu evrak "hamiline" düzenlenmişse, belgeyi elinde bulunduran kişi lehtar sayılır.
-
Teminat mektuplarında, bankanın borçlu lehine alacaklıya verdiği ödeme garantisiyle birlikte, borçlu kişi lehtar olarak tanımlanır.
-
Akreditif işlemlerinde, özellikle uluslararası ticarette satıcının ödeme güvencesi amacıyla düzenlenen belgelerde, ödeme yapılacak taraf olan satıcı lehtar konumundadır.
Sigortacılıkta Lehtar Nedir?
Sigorta sözleşmelerinde, poliçe kapsamında güvence altına alınan ve sigorta primi ödeyen kişi ya da belirlenen başka bir kişi lehtar olur. Sigorta kapsamında gerçekleşen risk durumunda, tazminat ödemesi lehtara yapılır. Örneğin hayat sigortası poliçelerinde sigortalı vefat ettiğinde, poliçede belirtilen lehtar bu parayı alma hakkına sahiptir.
Lehtarın Hukuki Anlamı
Hukuki belgelerde, özellikle senet, çek ve bonolarda, ödeme yapılacak kişi yine lehtar olarak geçer. Bu kişi birey olabileceği gibi bir kurum da olabilir. Evrakı tahsil etme yetkisi de bu kişiye aittir.
Lehtarın Bankacılıkta Farklı Kullanım Örnekleri
-
Vadeli satışlarda alacaklı taraf, alacağını garanti altına almak için teminat mektubu talep edebilir. Bu senaryoda borçlu lehine düzenlenen teminat mektubunda lehtar borçlu olurken, muhatap alacaklıdır.
-
Akreditif işlemlerinde ise, satıcının malları zamanında teslim etmesi ve belgeleri eksiksiz sunması halinde banka ödeme yapmayı taahhüt eder. Buradaki lehtar, ödeme alacak olan satıcıdır.
-
Ayrıca, bir kişinin vefatı durumunda, bankadaki birikimlerin kime aktarılacağını belirlemek için “lehtar belirleme formu” düzenlenir. Bu form ile bankaya, hesaptaki paranın hangi kişiye ödeneceği önceden bildirilmiş olur.
