Osmanlı Devleti, 17. yüzyıldan itibaren başlayan gerileme sürecini 19. yüzyılda da sürdürmüştür. Bu süreçte, devleti sarsan birçok iç ve dış sorun ortaya çıkmıştır. Bu sorunların başında isyanlar gelmektedir. II. Mahmud döneminde çıkan isyanlar, Osmanlı Devleti’nin denetiminden çıkan toprakların sayısını artırmıştır. Bu makalede, II. Mahmud döneminde çıkan isyanlarla başlayan süreçte Osmanlı’nın denetiminden çıkan topraklar incelenecektir.
II. Mahmud döneminde çıkan isyanlarla başlayan süreçte Osmanlı’nın denetiminden çıkan topraklar
Sırp İsyanı (1804-1817)
II. Mahmud döneminde çıkan ilk büyük isyan, Sırp İsyanı’dır. Bu isyan, Sırpların Osmanlı Devleti’nden bağımsızlıklarını kazanmak için başlattığı bir harekettir. İsyan, 1804 yılında Karadağ’da başlamış ve hızla yayılmıştır. Osmanlı Devleti, isyanı bastırmak için çok sayıda askeri sefer düzenlemiştir. Ancak, bu seferler başarılı olamamıştır. 1817 yılında imzalanan Bucarest Antlaşması ile Sırplar, Osmanlı Devleti’ne bağlı özerk bir devlet olarak tanınmıştır.
Yunan İsyanı (1821-1830)
II. Mahmud döneminde çıkan bir diğer büyük isyan, Yunan İsyanı’dır. Bu isyan, Yunanların Osmanlı Devleti’nden bağımsızlıklarını kazanmak için başlattığı bir harekettir. İsyan, 1821 yılında Mora Yarımadası’nda başlamış ve kısa sürede tüm Yunanistan’a yayılmıştır. Osmanlı Devleti, isyanı bastırmak için çok sayıda askeri sefer düzenlemiştir. Ancak, bu seferler başarılı olamamıştır. 1827 yılında Osmanlı Devleti, Rusya, İngiltere ve Fransa arasında imzalanan Londra Antlaşması ile Yunanistan’ın bağımsızlığını tanımıştır.
Mısır Valisi Mehmed Ali Paşa’nın İsyanı (1831-1840)
II. Mahmud döneminde çıkan bir diğer önemli isyan, Mısır Valisi Mehmed Ali Paşa’nın isyanı’dır. Bu isyan, Mehmed Ali Paşa’nın Osmanlı Devleti’nden bağımsızlığını kazanmak için başlattığı bir harekettir. İsyan, 1831 yılında Mısır’da başlamış ve hızla yayılmıştır. Osmanlı Devleti, isyanı bastırmak için çok sayıda askeri sefer düzenlemiştir. Ancak, bu seferler başarılı olamamıştır. 1839 yılında İngiltere ve Fransa’nın müdahalesiyle imzalanan Londra Antlaşması ile Mehmed Ali Paşa, Mısır Valiliği’ni veraset yoluyla elde etme hakkına sahip olmuştur. Ancak, Mısır, Osmanlı Devleti’ne bağlı özerk bir devlet olarak kalmıştır.
Cezayir’in Fransa Tarafından İşgali (1830)
II. Mahmud döneminde çıkan bir diğer önemli olay, Cezayir’in Fransa tarafından işgalidir. Bu olay, Fransa’nın Osmanlı Devleti’nin Kuzey Afrika’daki topraklarını ele geçirme politikasının bir parçasıdır. 1830 yılında Fransa, Cezayir’e askeri bir sefer düzenlemiş ve kısa sürede şehri ele geçirmiştir. Bu olay, Osmanlı Devleti’nin Kuzey Afrika’daki topraklarının hızla azalmasına neden olmuştur.
II. Mahmud Döneminde Osmanlı’nın Denetiminden Çıkan Topraklar
- Sırplar, 1812 yılında imzalanan Bükreş Antlaşması ile özerklik kazanmıştır.
- Yunanlar, 1832 yılında imzalanan Londra Antlaşması ile bağımsızlık kazanmıştır.
- Mısır, 1841 yılında imzalanan Londra Antlaşması ile Osmanlı Devleti’ne bağlı bir valilik olarak kabul edilmiştir.
