Son dönemde fahiş zamlarıyla gündemden düşmeyen mobil ve sabit internet operatörleri, sundukları yavaş internet hizmetleriyle de eleştirilerin odağı haline geldi. Türkiye'nin internet hızının dünya ortalamalarının altında kalmasının en büyük nedeni, yetersiz altyapı yatırımları olarak gösteriliyor. Zam ve hasılat rekorları kıran operatörler, altyapı yatırımlarında aynı çevikliği sergileyemiyor. Uluslararası Telekomünikasyon Birliği (ITU) verilerine göre, Türkiye'nin telekom yatırımlarında dünyada ilk 20 arasında yer almadığı görülüyor. Türkiye, yıllık 2.46 milyar dolarlık telekom yatırımı yaparken, Fransa bu rakamı 15.4, Almanya ise 14.1 milyar dolara çıkarıyor. Nüfusa oranlandığında ise Yunanistan, Türkiye'yi 3 kat, Bulgaristan ise 2 kat geçiyor.
Sosyal medyada organize olan kullanıcılar, paket taahhüt sürelerinin bitiminde operatörlerin yaptığı yüzde 200-300 oranındaki zamları protesto etti. Yapılan eleştiriler, mobil ve sabit genişbant hizmetlerindeki yetersiz hızları da gündeme getirdi.
Hızda ve Yatırımlarda Gerideyiz
Speedtest.net verilerine göre, Türkiye mobil internet hızında 111 ülke arasında 58. sırada yer alıyor. Türkiye’deki 46.37 mbps’lik hız, dünya ortalaması olan 55.8 mbps’in altında. Sabit genişbant hızında ise durum daha da kötü; Türkiye 161 ülke arasında 106. sırada bulunuyor ve 42.90 mbps’lik hız, 94 mbps’lik küresel ortalamanın yarısını bile geçmiyor. OECD verilerine göre, Avrupa Birliği ülkelerinde 100 mbps üzerinde internet hızına sahip abonelerin oranı yüzde 18.6 iken, Türkiye’de bu oran sadece yüzde 0.6.
Yatırımda Yetersizlik
Bu durumu sektör temsilcileri de kabul ediyor. Operatörler, zam ve hasılat rekorları kırmalarına rağmen altyapı yatırımlarında aynı hızı gösteremiyor. Türkiye'nin Güney Kore ile aynı yoğunluğa ulaşabilmesi için fiber altyapısını yaklaşık 4 katına çıkararak 2 milyon kilometreye ulaştırması gerekiyor. Kişi başına düşen fiber kablo açısından ise Çin'i yakalayabilmesi için bu rakamı 7 katına çıkarması şart. Avrupa Birliği ve OECD ülkelerindeki fiber optik altyapıları, Türkiye'nin 18 katı kadar uzunlukta. Bu ülkelerde 100 kişiye düşen fiber optik altyapı uzunluğu 1.100 km iken, Türkiye'de bu rakam sadece 60 km.
Ekonomik Hedefler için Yatırım Şart
Türkiye'nin internet altyapısını geliştirmek için bir yatırım atılımına ihtiyacı var. Bu, yalnızca aboneleri memnun etmek için değil, aynı zamanda Türkiye'nin ekonomik hedeflerine ulaşabilmesi için de elzem. Vodafone Türkiye CEO'su Engin Aksoy, "Türkiye’nin dijitalleşmede Güney Kore ile aynı yoğunluğa ulaşabilmesi için fiber hattını her yıl yüzde 17 artırarak 2 milyon kilometreye çıkarması gerekiyor. Bu sayede Türkiye’nin GSYH’sine yıllık yüzde 2.2 katkı sağlanabilir," demişti. Mevcut düzenin devam etmesi halinde, Türkiye her yıl 19 milyar dolarlık bir kayıptan mahrum kalacak.
Sonuç olarak, Türkiye'deki operatörlerin altyapı yatırımları, hem kullanıcı ihtiyaçlarını karşılayacak düzeyde değil hem de ülkenin ekonomik hedeflerine ulaşmasını sağlamak için yeterli değil.