Atatürkçü Düşünce Derneği, Türk Kadınlar Birliği, Yeni Kuşak Köy Enstitülüler Derneği Karşıyaka Şubeleri ile Eğitim-İş 3 No’lu Şube ve Ulusal Eğitim Derneği İzmir Şubesi’nin ortaklaşa düzenlediği “Unutulmuş Bir Devrim: Köy Enstitüleri” başlıklı etkinlik, 17 Nisan Perşembe günü Karşıyaka Çarşı Kültür Merkezi’nde büyük bir katılımla gerçekleştirildi.
Saygı duruşu ve İstiklal Marşı’nın okunmasıyla başlayan programda, Köy Enstitüsü mezunu ve Atatürkçü Düşünce Derneği Karşıyaka Şubesi üyesi öğretmen Ali İçerler ile okul arkadaşı Mevlüt Kaplan, dinleyicilere dönemin anılarını aktardı. Etkinlikte ayrıca Ali İçerler’in tüm gelirini burs olarak bağışladığı son kitabı “Neydi O Köy Enstitülüler”in imza günü düzenlendi.
Etkinliğe anlam katan bir diğer unsur ise Yeni Kuşak Köy Enstitülüler Derneği Mandolin Korosu’nun o döneme ait şarkı ve marşları seslendirmesi oldu.
“Köy Enstitüleri Bir Aydınlanma Projesidir”
Etkinlikte konuşmacı olarak yer alan Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğretim üyesi Dr. Münevver Aktaş, Köy Enstitülerini savaş sonrası yoksul ve eğitimsiz bir toplumda hayata geçirilmiş, özgün bir kalkınma modeli olarak tanımladı. Eğitimin milli, laik, bilimsel ve kamusal olması gerektiğini vurgulayan Aktaş, küresel liberal sistemin eğitimi bir meta haline getirdiğini söyledi. Sorunların çözümü için küresel sistemin sorgulanması gerektiğini belirten Aktaş, örgütlü mücadelenin önemine de dikkat çekti.
Haldun Cezayirlioğlu: “Köy Enstitüleri Köy Eğitim Sisteminin Temelidir”
Araştırmacı ve koleksiyoner Haldun Cezayirlioğlu ise Köy Enstitülerinin temelini Halk Evleri’nin Köycülük Şubeleri ile atan Dr. Reşit Galip’in çabalarını ve 1935 Nüfus Sayımı’nın ortaya koyduğu çarpıcı eğitim tablosunu hatırlattı. Nüfusun %80’inin köylerde yaşadığı ve büyük çoğunluğunun okuma yazma bilmediği bir dönemde, köy çocuklarının beş yıllık eğitime ihtiyaç duyduğunu belirten Cezayirlioğlu, bu ihtiyacın Köy Enstitüleriyle karşılandığını vurguladı.
Etkinlik Sanatla Son Buldu
Etkinliğin sonunda sanatçı Evrim Ateşler, gitar eşliğinde Mustafa Kemal Atatürk’ün sevdiği şarkıları seslendirdi. Program, araştırmacı Ahmet Gürel’in hazırladığı “Aramızdan Ayrılmış Olan Mezunlarla Söyleşi” isimli kısa filmin gösterimiyle sona erdi.
