Kassam Tugayları, kökleri 1980’lerin sonundaki yeraltı hücrelerine dayanan, Hamas lideri Şeyh Ahmed Yasin’in vizyonu doğrultusunda Salah Şehade ve Yahya Ayyaş gibi isimler tarafından 1991’de resmen kuruldu. Peki, Kassam tugayları kimdir?
İzzeddin el-Kassam Tugayları Kimdir?
İzzeddin el-Kassam Tugayları, Hamas’ın askeri kanadı olarak bilinir ve 1991 yılında resmi olarak yapılandırılmıştır. İsmini, 1935’te İngiliz manda yönetimine ve Siyonist yerleşim planlarına karşı direnişiyle tanınan Suriyeli-Filistinli din adamı ve isyancı lider İzzeddin el-Kassam’dan alır. Tugay, özellikle Gazze Şeridi’nde faaliyet göstermekte ve Hamas’ın “silahlı direniş” stratejisinin temelini oluşturmaktadır. Yapı olarak hücre sistemiyle çalışır, yani her bir savaşçı grubu birbirinden izole şekilde örgütlenmiştir. Bu yapı, İsrail’in istihbarat sızmalarına karşı bir savunma mekanizması olarak tasarlanmıştır.
Kassam Tugayları, başta intihar saldırıları, roket atışları ve tünel operasyonları olmak üzere çeşitli yöntemlerle İsrail hedeflerine yönelik saldırılar düzenlemiştir. Tugay, Hamas'ın siyasi kanadından kısmen bağımsız hareket ettiği, hatta bazı kararlarını Hamas’a bildirmeden aldığı yönünde akademik değerlendirmeler bulunmaktadır. Bu özellik, siyasi liderliğin uluslararası platformlarda Hamas’ı temsilen diplomatik alanlarda manevra yapabilmesine zemin hazırlamaktadır. El-Kassam Tugayları’nın savaşçıları, genellikle yüzlerini kapatan siyah maskeler takar ve “şehadet sancağı” taşıyan siyah-yeşil bayrak altında yemin ederek saflara katılır.
Kassam Tugayları’nı Kim Kurdu?
Kassam Tugayları'nın kuruluşu, Hamas’ın kurucu liderlerinden olan Şeyh Ahmed Yasin'in öncülüğünde şekillendi. 1984 yılında Yasin ve arkadaşları, İsrail işgaline karşı silahlı mücadele hazırlıklarına başladı. Ancak o dönemde İsrail tarafından tutuklandılar ve planları sekteye uğradı. Bu girişimden sonra 1986'da Salah Şehade tarafından "el-Mücahidun el-Filastiniyun" adlı bir yeraltı silahlı hücresi kuruldu. Bu grup, Kassam Tugayları'nın doğrudan öncüsü sayılır.
Resmi anlamda ise Kassam Tugayları, 1991 yılında Hamas’ın içindeki bazı figürlerin öncülüğünde kuruldu. Salah Şehade, Yahya Ayyaş (namıdiğer "Mühendis"), İbrahim el-Makadme ve Adnan el-Ghoul gibi isimler bu yapının hem ideolojik hem de operasyonel temel taşlarını oluşturdular. 1990’ların başından itibaren Batı Şeria ve Gazze’de çok sayıda saldırı düzenleyerek adını duyurdu. Tugaylar, özellikle 1994 ile 2000 yılları arasında İsrail’e karşı düzenlenen bombalı saldırıların önemli bir bölümünün sorumluluğunu üstlendi.
Kassam Tugayları, hem teknik hem de stratejik olarak giderek profesyonelleşti; yeraltı tünelleri, uzaktan kumandalı patlayıcılar ve kendi geliştirdikleri roket sistemleriyle dikkat çekti. Bu yapının ilk liderlerinden biri olan ve uzun süre tugayın başında kalan Muhammed Deif, modern Kassam doktrininin hem beyni hem de efsanevi sembolü hâline geldi. Deif’in ölümünden sonra bu görev, Yahya Sinvar’ın kardeşi Muhammed Sinvar tarafından devralındı.
