Yüksek enflasyon, kira artışlarına getirilen sınırlamalar ve tahliye süreçlerinin uzunluğu, kiracı-ev sahibi ilişkilerini olumsuz etkiliyor. Kiracısıyla anlaşamayan ev sahipleri kiracılı evlerini satışa çıkarmak zorunda kalırken, kiracılar ise bu kez yeni ev sahipleriyle anlaşmak zorunda kalıyor. Hal böyle olunca piyasada kiralık ev arzının azalması, piyasada kira fiyatlarının yukarı yönlü hareketine neden olurken, satılık ev sayılarında ise artışa neden oluyor. İzmir’de son dönemlerde satılık ev oranlarına artışlar yaşandığını belirten sektör temsilcileri, kiracı ve ev sahibi arasında çıkan anlaşmazlık davalarının ise yaklaşık 4 bin dosyaya yaklaştığını kaydetti.
20 katı ‘satılık’
Satılık konut sayısının kiralık konut sayısının neredeyse 20 katı olduğunu kaydeden İzmir Emlak Kulübü Derneği Başkanı Rıdvan Akgün, mülk sahiplerinin kiracıyla uğraşmak yerine konutunu satışa çıkarmayı tercih ettiğini söyledi. Piyasadaki yasaların daha çok kiracı lehine olmasından kaynaklı, ev sahiplerinin evlerini kiraya vermek istemediklerini vurgulayan Akgün, “Yasalar nedeniyle evini kiraya veren bir ev sahibi 10 yıllık kiracı almış oluyor. 10 yıldan önce kiracısını çıkarmak istediği takdirde birçok dava ve anlaşmazlıkla uğraşmak zorunda kalıyor. Hal böyle olunca mülk sahipleri çareyi kiracısı olan evi satmakta buluyor. Çünkü başka çaresi yok” dedi. Mülk sahiplerinin evlerini satmak istediği takdirde piyasanın çok altında fiyatlara satış yapmak zorunda kaldıklarını da belirten Akgün, “Evde kiracı olduğundan dolayı, birçok ev sahibi evini piyasa değerinden çok daha düşük fiyata satmak zorunda kalabiliyor. Halen evini satılığa çıkaran mülk sahiplerinin yaklaşık yüzde 15’i kiracısıyla yaşadığı anlaşmazlıktan dolayı evini satmak istiyor” ifadelerini kullandı.
‘Satılsa da çıkaramaz’
Mülk sahiplerinin anlaşmazlık nedeniyle evini satması halinde evde kiracı olarak yaşayan vatandaşların yasal olarak sözleşme süreleri bitene kadar evi boşalta zorunluluğu olmadığını hatırlatan Avukat Süheyla Oğuz, “Ev satılmış olsa dahi kiracının sözleşme süreci boyunca evde yaşama hakkı vardır. Yeni ev sahibi eğer satın aldığı ve içerisinde kiracı bulunan evde kendisi yaşayacaksa ve o eve ihtiyacı varsa önce sözleşme sürecinin bitmesini beklemeli, ardından mahkemeye kendisinin başka bir evi olmadığını ve aldığı o evde kendisinin yaşayacağını ispat etmelidir. Bunu ispat ettikten sonra kiracıdan evi boşaltmasını isteyebilir veya ihtar çekebilir” dedi.
‘1 yıllık kirayı isteyebilir’
Kiracıların satılan evlerinden ayrıldıktan sonra evin mülk sahibinin kullanması yerine yeniden kiraya verilmesi halinde ‘Yeniden kiralama yasağı’ maddesi uyarınca dava açabilme hakkı olduğunu vurgulayan Avukat Süheyla Oğuz, “Ev sahibi ihtiyaç sebebiyle kiracıyı evden çıkardıktan hemen sonra aslına ihtiyacı olmadığı ve evi yeniden kiraya verdiği ortaya çıkarsa, eski kiracının ev sahibine kendisini ihtiyaç bahanesiyle tahliye etmesi ancak aksi şekilde davrandığı gerekçesiyle dava açarak bir yıllık kirayı talep etme hakkına da sahiptir” diye konuştu.
