Mandalinada iklim krizi
Harun Raşit Uysal
Kanal İzmir TV’deki yaptığım Toprağın Teri programının geçen haftaki konuğu Seferihisar Kalkınma Kooperatifi (SEFEKO) Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Sayareridi. Değerli başkan ile yaptığımız canlı yayında,mandalina sektörünün birhayli sıkıntılı olduğunu gördüm. Kendisi de mandalina üreticisi olan başkan samimi duygularla üreticilerin sorunlarını anlattı. Bu görüşmeden derlediğim bilgileri mandalina üreticilerine bir faydam olur gerekçesiyleköşeme taşımaya karar verdim.
İklim değişikliği…
Güneyden gelen erkenci çeşitlerin pazardan çekildiği ve yerine Gümüldür, Seferihisar, Selçuk mandalinasının geçmeye başladığı bu günlerde üretimdeki en büyük sorun iklim değişikliği olarak karşımıza çıkıyor. Bu yıkıcı sorun sadece mandalinada değil bütün ürünler için geçerli. Örneğin Mersinli mandalina üreticisi Mayıs ayında yaklaşık beş gün süren aşırı sıcaklıklardan çok etkilendi.
Kasım ayının sonu ve hava sıcaklığı hala mevsim normallerinin üzerinde seyrederken, çiftçinin gereksinim duyduğu yağmurlar gelmekte nazlanıyor. Yağsa bile örneğin Seferihisar’a yağıyor, Tire’ye yağmıyor. Halbuki yağmurlarbirkaç gün aralıksız olarak yağsa, hem tarımla uğraşan sevinecek hem de barajlar dolacak.
İklim değişikliği nedeniyle oluşan aşırı dolu-kırağı yağışı gibi kötü hava koşullarının etkisiyle hastalık ve zararlılarla mücadele de zorlaşıyor. Mücadele için daha fazla ilaç kullanımı söz konusu.
Bunların yanı sıra mandalina üreticisinin TARSİM’densigortaların 31 Aralık’a kadar uzatılması talepleri var. İzmir’de mandalina sezonu Aralık ortasında bitmiyor ve Ocak ayında üretim devam ediyor. Hatta bu tarih aralığında hava koşulları mandalina için çok daha riskli oluyor. Dolayısıyla zarar15 Aralık’tan sonra daha fazla olduğu için bu taleplerini her yıl yeniliyorlar. Uzatılırsa bundan Gümüldürlü ve Selçuklu mandalina üreticileri de yararlanacak.
Bu yılki mandalina sezonu yazdan (yazın götürü usulü ile başlıyor) iyi başlamasına rağmen, bütün tarım ürünlerinde olduğu gibi mandalinada da girdi fiyatlarının yüksek olması çiftçinin belini büküyor. Dövizin bir kuruş artışı bile üreticinin yüreğini ağzına getiriyor.
Korona günleri…
Bir de mandalina başta olmak üzere bütün narenciyelerin önemli oranda “C” vitamini kaynağı olduğu biliniyor. Madem korona ile mücadelede bu vitamin son derece önemli o halde mandalinanın bu yıldan itibaren stratejik ürün olarak ilan edilmesini istiyorlar.
Dünyada önemli bir mandalina üreticisi ve ihracatçısı olan Türkiye’nin üreticilerin bu isteğini yerine getirmesi onları motive edecek. Üretici hakkını alırsa bütün enerjisini üretime verecek ve bundan da ülke kazanacak.
Bu arada mandalinanın suyunun sıkılıp mandalina suyu ve kurutularak mandalina kurusu yapılması son derece önemli. Piyasadan çok olduğu dönemde ürünün çekilmesi kayıpları azaltarak mandalina fiyatında bir süreklilik sağlayacak.
Yorumlar