Bir şehrin ya da ilçenin düzenini sağlayan, kritik kararlar alan mülki idari amirler kimlerdir? Günlük yaşantımızda belki de fark etmeden pek çok kararlarına uyduğumuz bu yöneticiler hangi yetkilere sahip?
Mülki idari amiri kimdir?
Mülki idare amirliği, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nda yer alan Mülki İdare sınıfına mensup kamu görevlilerinin yürüttüğü görevi tanımlayan bir kavramdır. Devletin idari yapısında önemli bir rol oynayan mülki idare amirleri, merkez ve taşra teşkilatlarında görev alarak kamu hizmetlerinin etkin bir şekilde yürütülmesini sağlar.
Bu kapsamda, mülki idare amirleri arasında vali, vali yardımcısı, kaymakam, hukuk işleri müdürü ve kaymakam adayları yer alır. Merkez teşkilatında görev yapan mülki idare amirleri ise mülkiye müfettişleri ve İçişleri Bakanlığı’ndaki ilgili kadrolarda çalışan yöneticilerden oluşur.
Tarihsel açıdan bakıldığında, Selçuklular döneminde mülki idare amirliği görevini üstlenen kişilere "amid" denilmiştir. Bu kişiler, il merkezlerinde hem askeri hem de idari işlerden sorumlu olmuşlardır. Osmanlı döneminde ise mülki rütbeler arasında mülayim-i evvel, mülayim-i sani (kaymakam), mutasarrıf, paşa, vezir ve vezir-i azam gibi unvanlar yer almıştır. Bu idari sistem, Osmanlı Devleti'nin geniş coğrafyasında yönetim birimlerinin düzenli ve etkin bir şekilde yönetilmesini sağlamıştır.
Günümüzde mülki idare amirleri, kamu düzeninin sağlanması, yerel yönetimlerin koordinasyonu, kamu hizmetlerinin yürütülmesi ve devletin taşradaki temsilcisi olarak önemli bir görev üstlenmeye devam etmektedir.
