Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazanan ilk kadın yazar Selma Lagerlöf, edebiyat dünyasında bir devrim yaratmış olabilir mi? Nobel Edebiyat Ödülü'nü alan ilk kadın yazar Selma Lagerlöf kimdir?
Selma Lagerlöf kimdir?
Selma Lagerlöf, 20 Kasım 1858'de İsveç'in Värmland bölgesindeki Marbacka çiftliğinde doğmuş ve 16 Mart 1940'ta yine Marbacka'da hayatını kaybetmiştir. İsveçli ünlü bir yazardır ve efsanevi anlatılarla bezeli eserleriyle tanınır. Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazanan ilk kadın yazar ve ilk İsveçli yazardır.
Lagerlöf, çocukluk döneminde geçirdiği bir hastalık sonucu bir süre sakat kalmış, ancak evde özel eğitim alarak bu dönemi atlatmıştır. 1882’de babasının karşı çıkmasına rağmen Stockholm’deki öğretmen okuluna kaydolmuş, eğitimine burada devam etmiştir. Ancak, babası ekonomik zorluklar yaşamaya başlamış ve Marbacka çiftliği satılmıştır. 1885’te babasını kaybeden Selma, Landskrona’da öğretmenlik yapmaya başlamıştır. Bu dönemde, ünlü iki ciltlik romanı Gösta Berlings Saga’yı yazmıştır.
Gösta Berlings Saga, 1924’te Mauritz Stiller tarafından sinemaya uyarlanmış, roman İsveç’in Vaermland bölgesinin en parlak dönemine, demir döküm atölyeleri ve küçük malikanelerle dolu yıllara dair yaşamı anlatıyordu. 1890’larda İsveç’te romantizmin yeniden canlanmasına katkı sağlamış, Osynliga länkar (Görünmez Bağlar) adlı eserini yazmıştır.
1895’te aldığı bir burs sayesinde öğretmenlik mesleğini bırakıp dünya çapında gezilere çıkmış ve tamamen yazmaya yönelmiştir. İtalya’ya yaptığı seyahatten sonra Antikrists mirakler (Deccal'in Mucizeleri) adlı sosyalist içerikli bir romanı yayımlamıştır. Ardından, en iyi eserlerinden biri sayılan En herrgårdssägen (Malikane Öyküleri) ile İsveç’in en önde gelen romancısı olarak tanınmasını sağlayan Jerusalem (Kudüs) romanlarını yazmıştır.
Birinci Dünya Savaşı'nın ardından yazmaya ara vermiştir, ancak Marbacka (1922), Ett Barns Memoarer (Bir Çocuğun Anıları, 1930) ve Dagbök för Selma Lagerlöf (Selma Lagerlöf'ün Günlüğü, 1932) gibi eserlerinde çocukluğuna dair incelikli anlatımlar yapmıştır. Ayrıca, Vaermland bölgesini konu alan üçlemesiyle de büyük bir ün kazanmıştır.
Eserleri
- Gösta Berlings Saga (1891)
- Osynliga länkar (1894)
- Antikrists mirakler (1897)
- En herrgårdssägen (1899)
- Jerusalem (1901-02)
- Herr Arnes penningar (1904)
- Kristuslegender (1904)
- Nils Holgerssons underbara resa genom Sverige (1906-07)
- Liljecronas hem (1911)
- Körkarlen (1912)
- Kejsarn av Portugallien (1914)
- Troll och Människor (1915)
- Löwensköldska ringen (1925)
- Carlotte Löwensköld (1927)
- Anna Svärd (1928)
Selma Lagerlöf, Nils Holgerssons underbara resa genom Sverige (Nils Holgersson'un Yaban Kazlarıyla Maceraları) adlı eserinden sonra, Türkiye’de "Uçan Kaz" olarak bilinen çizgi filmin temelini atmış, çocuk edebiyatına önemli katkılarda bulunmuştur. Ayrıca Türkçeye çevrilen Kurtlar ve Uçan Kazlar gibi eserler de onun evrensel bir yazarlık mirası bıraktığının göstergesidir.
