Merhabalar! Günümüzde çok yaygın olan tırnak yeme davranışını inceleyeceğiz. Onikofaji, el tırnaklarının etrafındaki deriyi yeme, el ve ayak tırnaklarını koparma, kemirme ve ayak tırnaklarını yeme alışkanlığıdır. Onikofaji, dürtü kontol bozuklukları içerisinde yer alır. Genellikle 3-4 yaşlarından itibaren başlar. Öfkeli çocuklarda tırnak yeme davranışı, dişlerin çıkmasıyla birlikte de görülebilir. Çocukluk dönemlerinde başlayan bu davranış, ergenlik dönemin kadar devam eder. Ülkemizde yapılan araştırmalarda ergenlik döneminde tırnak yeme davranışının, toplam ergen nüfusunun %40’ında olduğunu göstermiştir. Ancak bazı çocuklarda tırnak yeme, ebeveynlerini taklit etmesiyle de başlayabilir. Tırnak yeme davranışının temelinde, çözümlemeyen yoğun korku, kaygı ve öfke gibi nedenler vardır. Anne babanın boşanma döneminde veya boşanmış olması, sevilen birinin hastalığı, aile içerisinde oluşan huzursuzluklar, yeni kardeşin doğumuyla birlikte oluşan kardeş kıskançlığı, etrafında model alabilecek tırnak yiyen birilerinin varlığı, çocuğun kendisine duyduğu güvensizlik, çocukluk döneminde yaşanan sıkıntı, üzüntü, öfke ve korku duygularının yoğun olması tırnak yeme davranışına sebep olur.
Bu durum aslında bireylerin, olaylar karşısında hissettiği duygu ve düşüncelerle baş edebilmek için yaptığı bir eylemden ibarettir. Çocukluk döneminde başlayan bu davranış, ergenlik döneminde kişinin sosyal açıdan onay görmesiyle son bulabileceği gibi yetişkinlik döneminde de devam edebilir. Onikofaji, çocuklarda yaklaşık %33, ergenlerde %40 oranındayken; yetişkinler arasında çok daha yaygın olarak görülür.
Peki neden oluşur?
• Tırnak yeme davranışının temelinde özgüvensizlik ve bastırılmış öfke yatar. Yaşanan kaygı, üzüntü, korku, öfke ve sıkıntı gibi duygular, tırnak yeme davranışına neden olabilir. Ailenin otoriter ve baskıcı olması, çocuğun eleştirilmekten ve cezalandırılmaktan duyduğu kaygı, aile içinde değersiz hissetme, ilgi ve sevgi konusunda ihmal görmek, çocukluk dönemindeki iletişim problemleri de tırnak yeme alışkanlığına yol açabilir. Temelde genetik faktörler etkin rol oynamaz. Ancak, duygularda ani değişimler, anksiyeteye bağlı olarak görülen tırnak yeme bozukluğu dolaylı yoldan genetik geçişlilik sağlayabilir. Ayrıca, ebeveynleri tırnak yiyen çocuklar, bu davranışını taklit ederek tırnaklarını yiyebilir.
Peki ne yapılmalıdır?
Kalıcı çözümlerden biri, tırnak yeme alışkanlığına neden olan sebeplerin bulunarak, çözümlenmesidir. Çocuğunuzda bu tarz bir davranış gözlemlediğinizde bir ruh sağlığı uzmanından yardım almak önemlidir. Ayrıca, şiddet içeren korku filmleri çocuklarda kaygı seviyesini yükselteceği için izlettirilmemelidir. Çocuğun düşünce ve duygularının daha rahat ifade edebileceği ortamın sağlanması gereklidir. Ergenlik ve yetişkin döneminde ise, kaygılanılan ve stres yaşanan tetikleyicilerin çözümlenmesi önemlidir. Çözüm aşamasında tırnakların kısa tutulması da önemlidir.
Psikolog Hazal Sansür