Östrojen seviyeleri zaman zaman değişebilir ve bazı durumlarda düşük olabilir. Bu durumda, belirtiler arasında sıcak basması, cinsel istekte azalma, hafıza problemleri ve kilo alımı gibi sorunlar yer alabilir. Östrojen seviyelerini artırmak için doğal yollarla beslenme alışkanlıklarını değiştirmek, egzersiz yapmak ve stresi azaltmak faydalı olabilir. peki Östrojen Nedir? ve Nasıl Artırılır? sorularının detayları haberimizde ...
Östrojen Nedir?
Hormonlar, vücuttaki organların işlevlerini düzenleyen ve belirli dokuların belirli şekillerde davranmasını sağlayan özel kimyasal habercilerdir. Östrojen, başlıca yumurtalıklarda kolesterolden sentezlenen bir hormondur. Az miktarda yağ dokusu ve böbreküstü bezinden de salgılanabilir. Oluştuktan sonra kana geçer ve yarım saat içinde etkili olacağı organa ulaşır. Hedef organda hücrelerin fonksiyonlarını değiştirerek kendi sinyallerini oluşturur.
Östrojenin vücuttaki düzenli salgılanması, yumurtlamayı ve dolayısıyla türün devamlılığını sağlar. Kadınlarda önemli bir hormon olan progesteronla birlikte, embriyonun rahime yerleşmesi ve gebeliğin devamı için rahim iç zarının düzenlenmesinde etkilidir.
Östrojen, dişi cinsiyet özelliklerinin gelişmesi ve korunmasında önemli rol oynar. Meme gelişimi, pubik ve koltuk altı kıllanma, adet döngüsünün düzenlenmesi ve üreme fonksiyonunun gelişmesinde etkilidir. Ayrıca adet döngüsü sırasında embriyonun döllenmesi ve rahim iç zarına yerleşmesini sağlar.
Yumurtalıklar, östrojen üretiminden sorumlu olan ana organlardır. Östrojen, erkek ve kadın bedenleri arasındaki yapısal farklılıklarda da rol oynar. Örneğin, kadınların kalça kemiklerinin genişliği ve saçlarının daha yoğun ve kalıcı olması, östrojenin etkilerindendir.
Tıpta, sentetik östrojenler doğum kontrolünde ve menopozun etkilerini azaltmak için kullanılır. Östrojen, vücutta birçok sistemi etkileyen önemli bir hormondur. Üç önemli östrojen tipi vardır: östron, östradiol ve östriol. Östrojenler, adet döngüsü ve estrus döngüsünde omurgalılarda ve bazı böceklerde rol oynayan steroid hormonlardır.
Östrojenler, kadın ve erkeklerde bulunmakla birlikte, kadınlarda üreme yaşında seviyeleri daha yüksektir. Bu hormonlar, kadınlarda ikincil cinsiyet özelliklerinin gelişimini sağlar ve adet döngüsüyle ilişkili süreçleri düzenler. Folikül uyarıcı hormon (FSH) ve lüteinleştirici hormon (LH), yumurtalayan kadınlarda östrojen üretimini düzenler.
Kadınlarda bulunan üç ana östrojen, östradiol, östriol ve östron'dur. Menarş ile menopoz arasında başlıca östrojen östradioldür. Vücutta bunlar enzim reaksiyonları sonucu androjenlerden sentezlenir. Östrojen hormonu, kadınların yüksek acıya dayanmasını sağlar, saldırganlaşmalarına neden olur ve saçların çıkmasını sağlar.
Nasıl Artırılır?
Östrojen eksikliği, genellikle menopozla ilişkilendirilen bir durumdur. Bu durumda östrojen hormonunu yerine koymak için Hormon Replasman Tedavisi (HRT) uygulanır. Hangi hastaya HRT uygulanacağı, uygun testler sonucunda belirlenir. Bu tedavide östrojen, tek başına oral yoldan veya lokal olarak (cilt üzerine veya vajinaya) verilebilir. Adet döngüsü hiç başlamamış olan primer amenorede (adet görememe) de, uygun vakalara genital organların normal gelişimini sağlamak için döngüsel olarak östrojen tedavisi verilir. Sigarayı bırakmak, düzenli egzersiz yapmak ve dengeli beslenmek; yağ dokusundan salgılanan östrojenin sentezini arttırarak östrojen eksikliği belirtilerini azaltmada önemli rol oynar. Kanda östrojen hormon seviyesi, ilaç dışı besin alımı ile yükselmez. Ancak fitoöstrojen gibi zayıf östrojenik etki gösteren gıdalar, östrojen eksikliği belirtilerini azaltabilir.
Fitoöstrojen içeren başlıca gıdalar şunlardır:
- Baklagiller: Soya fasulyesi, bezelye, barbunya ve kuru fasulye
- Meyveler: Yabanmersini, kuru erik, kayısı
- Otlar: Keklik otu, adaçayı, meyan kökü, kızıl yonca, melek otu
- Siyah ve Yeşil Çay
- Tam Tahıl
- Keten Tohumu
- Sebzeler: Brokoli ve karnabahar
Vücutta östrojen seviyelerini artırmak için yapılabilecek diğer yöntemler arasında düzenli ve aşırıya kaçmayan egzersiz, düşük beden kitle endeksi hedefi, sağlıklı ve etkili bir cinsel hayat sürmek, stresten kaçınmak, beslenme kontrolü ve yeterli uyku bulunur. Ayrıca, kafein tüketimini sınırlamak, alkol ve sigaradan kaçınmak da östrojen hormonu üzerinde olumlu etkiler yapabilir. Hekim kontrolünde, östrojene benzer içerikli gıdaların ve takviyelerin tüketilmesi de östrojen düzeylerini artırmada etkili olabilir. Fitoöstrojen olarak bilinen bitki bazlı östrojenlerin menopozdaki sıcak basmaları üzerinde etkili olduğu gösterilmiştir. Baklagiller, tohumlar, susam, soya fasulyesi, keten tohumu, havuç, elma, üzüm ve kırmızı meyveler fitoöstrojen içeren gıdalar arasındadır. B ve D vitamini takviyesi ile bor mineralinin de östrojen mekanizmaları üzerinde olumlu etkileri olduğu gösterilmiştir.