Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), özel okullarda velilerden talep edilen yemek, kıyafet ve kırtasiye gibi hizmetler için yapılacak ödemelerin yeni düzenlemeler kapsamında sıkı denetime tabi tutulacağını açıkladı. Bakanlık tarafından yapılan duyuruda, bu hizmetlerin artık "ücret tespiti" kapsamına alındığı belirtilerek, ödemelerin yalnızca okulun kurumsal hesabına yatırılması zorunluluğunun getirildiği ifade edildi. Ayrıca, velilerin okul dışında üçüncü şahıslarla değil, doğrudan okul yönetimiyle anlaşma yapması gerektiği vurgulandı. MEB yetkilileri, bu düzenlemenin temel amacının, velilerin mali yükümlülüklerini daha net hale getirmek ve okul yönetimlerinin gelir-gider dengesini kontrol altında tutmak olduğunu belirtirken son dönemde bazı özel okullarda ek hizmetler için yüksek ücretler talep edilmesi, kayıt dışı tahsilatlar yapılması ve şeffaflık sorunları yaşanması nedeniyle bu tür bir düzenlemeye gidildiği açıklandı.
Eğitimde kara para
Türkiye’de kamusal eğitimin altının boşaltıldığını ve kayıt dışılığın eğitim sektörü üzerinden gerçekleştirilmeye çalışıldığını vurgulayan Veli-Der İzmir Şube Başkanı Necati Kalafat, “Gün geçtikçe müfredatın gericileştirildiği, eğitim sisteminin artık çocuklara yetmediği ve üniversite yollarını artık açmadığı bir eğitim sistemi var. Dolayısıyla özel okullar özellikle orta sınıf açısından bir seçenek olarak görülüyor. Bu durumda da biraz parası olanlar çok düşük ücretlere öğretmenlerin çalıştırıldığı özel okullar açabiliyorlar. Burada da kayıt dışı yöntemlerle fazla paralar dönebiliyor. Mesela verilmesi gereken ücretlerin bir kısmı devlet tarafından tanımlanıyor olsa da, defter kitap parası, kıyafet parası, servis parası gibi yan hizmetlerle bu fiyatı artırabiliyorlar. Bir kayıt dışılık oluşturulabiliyor. Bu yöntemin bu ücretleri sisteme bağlamak için yapılan bir iş olduğunu öngördük. Ama bu kayıt dışılığı yok etmek yerine, kamu okullarının ülkenin ihtiyaçları üzerinden yeniden şekillendirilmesi, eğitim fakültelerinde öğretmen olarak yetiştirilen gençleri kamuda istihdam edecek proje ve programların yapılması gerekiyor ki, bunları konuşmak zorunda kalmayalım. Çok ciddi kara para girişi olduğunu bildiğimiz memlekette, eğitim sektörü üzerinden bu tür faaliyetlerin yapılmasını engellemeye çalışmak, sadece ‘bataklıktaki sivrisinekleri öldürmeye çalışmak’ oluyor. Tüccar zihniyetiyle eğitimden para kazanmak isteyen zihniyet bir yol ve yöntemle finans faaliyetlerini vergisiz kılma yolunu her halükarda yine bulacaktır” dedi.
‘Soygunun önüne geçilmeli’
Sağlık ve eğitimin devlet tarafından tüm halka eşit ve ücretsiz şekilde verilmesi gerektiğinin altını çizen Ulusal Eğitim Derneği Başkanı Osman Gazi Oktay, özel okul sayısının son 20 yılda oldukça fazla arttığını söyledi. Özel okul sayısındaki artışın ve fahiş fiyat artışlarının velilerin cebini boşalttığını kaydeden Oktay, “Sağlık ve eğitim devletin görevidir. Ancak Avrupa Birliği politikalarıyla özel okulculuk dayatma şeklinde geldi. 20-30 yıl önce yüzde 1 oranındaki özel okullar bugün yüzde 20 seviyelerine dayandı. Eskiden bir orta kesim vardı, şimdi orta kesim kalmadı ama biraz parası olanlar çocuklarını özel okullara göndermeye başladı. Özel okullarda ücretler hem enflasyonun üzerinde artırılıyor hem de yemek, ulaşım gibi ek ücretlerle velilerin elindeki her şey isteniyor. Devletin bunları kontrol altına alması karşı çıkılacak bir durum değil. Artışları kontrol etmek lazım ama her şeyden önce devlet okullarının yetkinleştirilerek, herkesin eğitim eşitliğini sağlayacak şekilde yürütülmesi lazım. Devletin bu olaya müdahil olup eğitim ve sağlığı ücretsiz şekilde tüm halka sunması gerekiyor. Bazı velilerimiz çocuklarını, daha iyi eğitim alacağını düşünerek özel okullara gönderiyor, devletin de bu noktada sıkı denetimle soygunların önüne geçmesi gerekiyor” diye konuştu.
Kitap ücreti alınamayacak
MEB tarafından yayınlanan yeni düzenlemenin 55. maddesine göre özel okulların eğitim ücreti ile birlikte "diğer hizmetler" karşılığında aldığı ücretlerin kurum adına açılan banka hesap numarasına yatırılması zorunlu hâle getirildi. Bakanlık, il millî eğitim müdürlüklerinden bu düzenlemeler doğrultusunda özel okulları bilgilendirmelerini ve denetimleri hassasiyetle yürütmelerini istedi. Öte yandan ek hizmetler adı altında kitap ücreti istenemeyeceğini belirten bakanlık, özel okullarda yalnızca MEB onaylı ders kitaplarının okutulacağını, yalnızca isteğe bağlı şekilde yardımcı kaynakların alınabileceğini, ancak bunun da yönetmelik hükümlerine uygun şekilde ücret belirlenmesi ve ilan edilmesi gerektiği belirtildi.
