6,2 büyüklüğündeki depremin ardından Prof. Dr. Cenk Yaltırak’ın yaptığı açıklamalar, İstanbul’un deprem riskini yeniden gündeme taşıdı. Peki, Prof. Dr. Cenk Yaltırak kimdir, nereli, kaç yaşında?
Prof. Dr. Cenk Yaltırak kimdir?
Profesör Dr. Cenk Yaltırak, Türkiye'nin en dikkat çeken yerbilimcilerinden biri olarak, özellikle Marmara Denizi’nin tektonik yapısı üzerine yaptığı çarpıcı analizlerle kamuoyunda sıkça gündeme geliyor. 1963 yılında İstanbul’da doğan Yaltırak, akademik kariyerini jeoloji mühendisliği ekseninde derinleştirerek, İTÜ Maden Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü'nde profesörlük unvanıyla bilimsel çalışmalarına devam ediyor.
Yaltırak, 1987’de Trakya Üniversitesi’nden, ardından 1992’de İstanbul Teknik Üniversitesi’nden mezun oldu. Yüksek lisansını 1996’da İstanbul Üniversitesi Deniz Bilimleri ve İşletmeciliği Enstitüsü’nde Deniz Jeolojisi ve Jeofiziği alanında, doktorasını ise 2003’te İTÜ Avrasya Yerbilimleri Enstitüsü bünyesinde tamamladı. Bilimsel yeterliliğini kanıtlayarak 2009’da doçent, 2014’te profesör unvanını aldı.
Araştırma odağı olarak Marmara Denizi’ni seçen Yaltırak, Güney Trakya sahilleri, Edremit Körfezi ve Kumburgaz Fay Segmenti gibi stratejik bölgelerde kapsamlı çalışmalar yürüttü. 2000-2001 yıllarında Kanada Newfoundland Memorial Üniversitesi’nde konuk araştırmacı olarak görev aldı. Henüz doktorasını tamamlamadan, TÜBİTAK Teşvik Ödülü’ne layık görülmesi bu alandaki yetkinliğinin en somut göstergelerinden biri oldu.
Kritik Açıklamalar: Marmara Depremleri ve Risk Gerçekliği
Yaltırak, 23 Nisan 2025’te İstanbul’da meydana gelen ve en büyüğü 6,2 olarak kaydedilen depremlere ilişkin uyarıcı açıklamalarda bulundu. Kumburgaz Segmenti üzerinde yer alan bu aktif fayın, 1766’dan bu yana büyük bir kırılma yaşamadığını, ancak her yıl yaklaşık 20 mm’lik bir hareketin biriktiğini vurguladı. Ana şok gerçekleşene dek, bu segmentte irili ufaklı depremlerin süreceğini belirtti:
"Şu an yaşadığımız sarsıntılar, asıl büyük kırılmanın habercisi niteliğindedir. Kumburgaz fayı, 7.8 büyüklüğüne kadar ulaşabilecek bir depreme neden olabilir."
Bilimsel Yaklaşım ve Medya Eleştirisi
Yaltırak, popüler medya söylemlerine karşı daha veriye dayalı ve disiplinli bir bilimsel yaklaşımı savunuyor. “Tüm eski evleri yıkıp yenisini yapmak çözüm değildir” diyen Yaltırak, doğaya uyumlu, risk odaklı ve bilimsel teknolojilerle entegre bir kentsel dönüşüm stratejisini savunuyor:
“Bilimsel olarak, kırılma eşiğine gelmiş faylara dair ‘yarın olur mu olmaz mı’ gibi yorumlar yapmak anlam taşımaz. Mesele fayları doğru okumak, doğanın işaretlerini bilimle tercüme etmektir.”
MATAM ve Kurumsal Vizyon
2024’te İTÜ bünyesinde kurulan Marmara Aktif Fay Tehlike ve Risk Uygulama ve Araştırma Merkezi (MATAM)’ın da yürütücülüğünü üstlenen Yaltırak, burada bilimsel verinin karar verici kurumlarla entegrasyonuna odaklanıyor. Bu merkez, sadece akademik değil, aynı zamanda kamusal risk yönetimi stratejileri geliştirmeye odaklı bir yapı olarak konumlanıyor.
