Tarihin karanlık noktalarında unutulmaya yüz tutmuş isimlerden biri de Şakir Paşa’nın damadı Ahmet Faik Erner. Devletin kritik dönemlerinde önemli görevlerde bulundu. Peki, Şakir Paşa'nın damadı Ahmet Faik Erner kimdir?
Ahmet Faik Erner’in Hayatı
Ahmet Faik Erner, Osmanlı İmparatorluğu’nun son dönemlerinden Cumhuriyet’in ilk yıllarına uzanan süreçte önemli roller üstlenmiş bir asker ve bürokrattır. 1879 yılında dünyaya gelen Erner, Osmanlı Devleti’nin çalkantılı yıllarında askerî kariyerinde hızla yükselmiş, İttihat ve Terakki Cemiyeti’nde önemli görevler almış ve Cumhuriyet’in ilanından sonra da çeşitli devlet kademelerinde hizmet vermiştir. Ayrıca, Osmanlı’nın ünlü paşalarından Mehmed Şakir Paşa’nın damadı olması ve Halikarnas Balıkçısı olarak bilinen yazar Cevat Şakir Kabaağaçlı’nın eniştesi olması, onu tarih sahnesinde farklı bir noktaya taşımaktadır.
Askerî Eğitimi ve Osmanlı Ordusundaki Kariyeri
Ahmet Faik Erner, küçük yaşlardan itibaren başarılı bir akademik geçmişe sahipti. Osmanlı Harp Okulu’nda eğitim gördü ve burada, ilerleyen yıllarda Türkiye Cumhuriyeti’ni kuracak olan Mustafa Kemal Atatürk ile aynı sınıfta bulundu. 1905 yılında mezun olan Erner, subay olarak Osmanlı ordusundaki görevine başladı. İlk görevlerinden biri, bugünkü Yunanistan topraklarında yer alan bir bölgede askerî komutanlık yapmaktı.
Erner, yetenekleri ve disiplinli çalışmalarıyla Osmanlı askeri camiasında dikkat çekti ve kısa sürede rütbeleri yükselmeye başladı. Ancak, onun gerçek çıkışı, Osmanlı’nın siyasi dönüşümünde etkili olan İttihat ve Terakki Cemiyeti’ne (İTC) katılmasıyla gerçekleşti.
İttihat ve Terakki Cemiyeti ve Bürokrasi Kariyeri
Ahmet Faik Erner’in siyasi kariyerinde dönüm noktası, 1909 yılında İttihat ve Terakki Cemiyeti’ne katılmasıyla başladı. O dönemde İTC, Osmanlı İmparatorluğu’nun modernleşmesi ve reformlar yapılması konusunda büyük etkiye sahipti. Erner, cemiyetin aktif bir üyesi olarak Osmanlı hükümetine karşı çıkan isyanların bastırılmasında önemli roller üstlendi.
1910 yılında Yıldız Polis Mektebi Müdürlüğü’ne atanan Ahmet Faik Erner, daha sonra Basra Vilayeti Jandarma Komutanlığı ve Bağdat Jandarma Alayı Komutanlığı görevlerinde bulundu. Bu süreçte özellikle Cemal Paşa’nın desteğini alarak Basra ve Bağdat’taki güvenlik güçlerinin modernleşmesine katkıda bulundu.
Malta Sürgünü: Zor Yıllar
Ahmet Faik Erner’in hayatında en zor dönemlerden biri, Osmanlı’nın I. Dünya Savaşı’ndan yenik çıkmasının ardından yaşandı. 1919 yılında İngilizler tarafından tutuklandı ve Ermeni Soykırımı’na karıştığı iddiasıyla Malta’ya sürgün edildi. Osmanlı’nın önde gelen birçok askeri ve bürokratı gibi Erner de “Malta Sürgünleri” olarak bilinen bu sürecin parçası oldu.
Malta’da üç yıl süren sürgün hayatının ardından 1922’de serbest bırakılan Erner, Türkiye’ye geri döndü. Samsun’a yerleşen Erner, burada ticaretle uğraşmaya başladı ve özellikle tütün ticareti alanında faaliyet gösterdi.
Cumhuriyet Dönemi ve Diplomatik Görevleri
1923 yılında Türkiye Cumhuriyeti’nin ilan edilmesiyle birlikte Ahmet Faik Erner, yeniden kamu görevlerine geri döndü. İstanbul’a taşınan Erner, ilerleyen yıllarda uluslararası alanda da Türkiye’yi temsil etme şansı buldu. 1930 yılında Arjantin’in başkenti Buenos Aires’te Türkiye’nin fahri konsolosu olarak atandı. Bu görevi sırasında Türkiye’nin Güney Amerika’daki diplomatik ilişkilerini güçlendirme konusunda önemli çalışmalar yaptı.
Fahri konsolosluk görevinin ardından Türkiye’ye dönen Ahmet Faik Erner, bir süre sonra Sivas Valiliği’ne atanarak Türkiye’deki idari görevlerine devam etti. Sivas Valiliği, onun Cumhuriyet hükümeti tarafından duyulan güvenin en büyük göstergelerinden biri oldu.
Aile Hayatı: Şakir Paşa’nın Damadı
Ahmet Faik Erner, Osmanlı’nın önemli devlet adamlarından Mehmed Şakir Paşa’nın kızı Ayşe Hanım ile evlendi. Bu evlilik sayesinde ünlü yazar Cevat Şakir Kabaağaçlı’nın (Halikarnas Balıkçısı) eniştesi oldu. Erner çiftinin bu evlilikten Erdem Erner ve Nermidil Erner Binark adında iki çocuğu dünyaya geldi.
Erdem Erner Kimdir?
Ahmet Faik Erner’in oğlu Erdem Erner, 1927 yılında Büyükada’da doğdu. Eğitimini Saint Joseph Fransız Lisesi ve Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi'nde tamamladıktan sonra, uzun yıllar Türkiye’yi uluslararası arenada temsil etti. Büyükelçilik görevlerinde bulunan Erdem Erner, 1995 yılında hayatını kaybetti.
Nermidil Erner Binark Kimdir?
Ahmet Faik Erner’in kızı Nermidil Erner Binark, 1925 yılında dünyaya geldi. Büyükada’daki çocukluk anıları ve Şakir Paşa ailesi hakkındaki anıları üzerine yazdığı “Sadece Bir Anı Değil” adlı kitabıyla tanınır. Nermidil Hanım, eski İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) rektörlerinden Mehmet Hikmet Binark ile evlenmiştir.
Son Yılları ve Ölümü
Uzun yıllar devlet kademelerinde görev yaptıktan sonra Ahmet Faik Erner, emekliliğini Büyükada’da geçirdi. Hayatının son yıllarında daha sakin bir yaşam sürerek ailesiyle vakit geçirdi. 1967 yılında, 88 yaşında hayata veda etti. Mezarı, Osmanlı ve Cumhuriyet tarihine yaptığı katkılarla dolu bir yaşamın ardından Büyükada’da yer almaktadır.
