Türkiye'deki kamu AR-GE harcamalarında savunma sanayisi, 2023 itibarıyla yüzde 43'lük payla en yüksek oranı elde etti. SER Akademi’nin yayımladığı "Türkiye 2024 AR-GE ve İnovasyon Raporu", kamunun AR-GE yatırımlarındaki artışı ve sektörler arasındaki dağılımı gözler önüne serdi. Akademi Genel Müdürü Ömer Özdinç, raporun detaylarına dair yazılı bir açıklama yaparak dikkat çekici veriler paylaştı.
AR-GE Çalışan Sayısı 400 Bine Yaklaştı
Rapora göre Türkiye'de AR-GE çalışanlarının sayısı 2023'te 400 bine yaklaştı. Özel sektörde AR-GE çalışan sayısı yüzde 8,8 artışla 207 bine ulaşırken, kamu sektöründe ise yüzde 7'lik bir düşüş görüldü. Özdinç, özellikle havacılık sektöründeki gelişmelere vurgu yaparak, bu sektörü "Türk inovasyon sisteminin parlayan yıldızı" olarak tanımladı.
Savunma Sektörü Kamu AR-GE Harcamalarının Zirvesinde
Kamu AR-GE yatırımları 2023 yılında yüzde 167 oranında artış gösterdi. Savunma sanayisi yüzde 43'lük payla kamu harcamalarından en büyük dilimi aldı. Savunma sektörünü tarım ve yeryüzü keşfi alanları takip etti. Yükseköğretim harcamalarının ise diğer kategorilere kıyasla daha az arttığı belirtildi.
Batı Anadolu, AR-GE Harcamalarında Lider
Bölgesel dağılımda Batı Anadolu (Ankara-Konya) ilk sırada yer alırken, İstanbul ile arasındaki farkın açıldığı dikkat çekti. AR-GE harcamalarının gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYH) içindeki oranı yüzde 1,42’ye çıkarak yüzde 90’lık bir artış kaydetti. Ancak, Türkiye bu oranla OECD ülkeleri arasında 28. sırada yer aldı.
Teknoparklarda Büyük Atılım
Teknoparklarda faaliyet gösteren firma sayısı 10 bini aşarken, bu bölgelerdeki ihracat yüzde 67 artışla 2 milyar dolara ulaştı. İstihdam sayısının ise 100 bini geçtiği belirtildi. Özdinç, bu gelişmeleri Türkiye’nin Küresel İnovasyon Endeksi’ndeki sıralamasında iyileşme olarak değerlendirdi.
Yazılım Sektöründe KOBİ'ler Öne Çıkıyor
Yazılım sektöründe KOBİ'ler, toplam gelirin yüzde 63’ünü ve istihdamın yüzde 76’sını oluşturdu. Mikro KOBİ’ler (10’dan az çalışanı olan) ise 40 milyar lira ciroyla sektörde önemli bir yer tuttu. Buna karşın, yüksek teknoloji sektörlerinde KOBİ'lerin toplam gelir içindeki payı yüzde 17'de kaldı.
Türkiye OECD’de Yükseliyor
Türkiye, AR-GE tam zaman eşdeğeri (TZE) personel artış oranında son bir yılda Estonya’nın ardından ikinci, son beş yılda ise birinci sıraya yerleşti. Özdinç, bu göstergelerin, Türkiye’nin AR-GE ve inovasyon sisteminde yapısal bir dönüşüm yaşadığını işaret ettiğini belirtti.
