Üretim maliyetlerinin yükselmesi, beyaz et fiyatları arttırdı. Vatandaşlar beyaz ete ulaşmak için de zorlanıyor. 2015 yılında çıkan salmonella hastalığından dolayı kasaplarda tavuk satışı raftan kaldırıldı. Son yıllarda artan fiyatlar ise bir dönemin ucuz et kaynağı tavuğu yeniden kasapların gündemine aldı. Yasağın kalkması halinde tüketicilerin beyaz eti yüzde 30 daha ucuz tüketeceği belirtiliyor.
Parçalama yasağın kaldırılması ve izin verilmesi halinde tavuk etini daha ucuz satacaklarını söyleyen İzmir Kasaplar Esnaf Odası Başkanı Melih Şenkara, “Yasak tamamen kaldırılmasa dahi en azından günde 10 kilogram bir parçalama hakkı verilirse kasaplara, tavuk eti fiyatlarını vatandaşlara yüzde 30 daha uygun sunabiliriz. Bu yasağın kalkması sadece esnaf için değil, vatandaş için de birçok avantaj sağlayacak. Öncelikle 2025 yılında enflasyonla mücadeleye bizler katkı sağlamak istiyoruz. Bütün tavuğu parçalayıp satabilirsek tavuk etinde yüzde 30 fiyat düşmesini bekliyoruz. Entegreler yerine biz parçalayalım ve halka ucuz protein kaynağı sunumu yapalım. Çünkü paketlenmiş üründe firmalar paketleme maliyeti yüklüyor. Bu da bizim daha yüksek fiyatlarla satmamıza sebebiyet veriyor” diye konuştu.
‘Denetlemeler sıklaştırılmalı’
Piyasada bazı kasapların kötü niyetli çalışmalar olduğu için, 2015 yılında perakende işletmelerde dökme çiğ kanatlı et satışı yasağının getirildiğini vurgulayan Şenkara, “Ama bunu bütün kasaplara etki etmesi doğru değil. Bir yandan ithal et fiyatlarıyla rekabet edemiyorken, diğer yandan da tavuk etini parçalayıp tezgâhımıza sergi usulü satışı 2015 yılından beri yasak. Bu nedenle kasaplar olarak yaşadığımız iş kaybının önlemek ve kapanmaların önüne geçmek için tavuk parçalanmasına izin verilmesini istiyoruz. Yasak getirmektense kontrolü sıklaştırmak daha doğru olur” dedi.
‘Yine biz parçalama yapıyoruz’
Beyaz etle kırmızı etin kesim yerlerinin farklı olduğunu aktaran Şenkara, “Ayrı yerlerde kesim işi yapılıyor. İşletmelerde biz zaten onu göz önünde bulunduruyoruz. Bazı müşteriler işletmelere geldiği zaman pilici pakette olduğu gibi almıyor, gelip doğrattırıyor, işlettiriyor. Burada da o işlemi biz yapıyoruz. Tavuk parçalama işlemi hijyenik bir ortamda yapılıyor. Daha ekonomik olduğu için kimi zaman bütün pilici parça olarak alıp evine götürüyorlar. Kasaplar o hususlara dikkat ediyor. Kendi içimizde de bir mekanizma oluşturabiliriz, bu olayı daha da kontrol altına alabiliriz. Hem bu Tarım İlçe Müdürlükleri’ne de yardımcı olur” sözlerine yer verdi.
‘Vatandaş daha uyguna alabilir’
Tavuk eti satışlarının 2015 yılı öncesine göre çok düştüğünü belirten Şenkara, “Çünkü biz paketli ürünlerde ulusal zincir marketlerle de rekabet edemiyoruz haliyle. Onlar çok daha yüksek tonajlı ve kalite kalite ürün aldıkları için daha uygun fiyatlardan sunum da yapabiliyorlar. Ama tavuğun parçalanması yasağının kalkıp, kasaplara en azından günde 15 kilogram kadar serbest bırakırlarsa hem onlarla daha rekabet eder hale gelebiliriz. Hem de satışlarımız çok daha fazla yükselir. Vatandaşlar da daha uygun fiyata protein kaynağı olan beyaz eti alabilirler. Mevsimsel fiyat dalgalanmanın önüne de geçebiliriz, Yazın kanat, kışın göğüs etinin fahiş artışının önüne geçmiş oluruz. Yasak olduğu için firmalar kendi oluşturdukları ya da piyasa enflasyonuna göre fiyatlamaları kafalarına göre yapabiliyorlar. Biz de mecburen o fiyatlardan almak durumunda kalıyoruz. Ama kendi parçalamamızı yaptığımız zaman en azından kendi içimizde idari olanağımız da oluşacağı için, en kısa süre içerisinde büyük katkıda bulunabiliriz” ifadelerini kullandı.
Kişi başı tüketim 20 kilo
Türkiye’de 2023’te 2 milyon 376 bin ton beyaz et üretildi, bunun yaklaşık 400 bin tonu ihraç edildi. 2023 ve 2024 ortalama ihracat birim fiyatı 1 dolar 65 sentken, horoz, tavuk eti ve sakatatı, parça halinde, kemiksiz dondurulmuş göğüs ve göğüs parçaların ortalama kilogram ihracat birimi ise 3 dolar 30 sent oldu. Türkiye’de kişi başı tavuk eti tüketimi 2022’de yüzde 20,6 kilo olarak gerçekleşti.
