Kültürümüzün zengin dokusunda özel bir yer edinen Şivlilik, gizemli ve coşkulu bir geleneği temsil ediyor. Özellikle Konya'nın köklü etkinliklerinden biri olan Şivlilik, Regaip Kandili'ne özgü geleneksel bir ritüeli ifade eder. Mahallelerin sıcak atmosferinde çocukların çerez topladığı, maniler okuyarak evleri dolaştığı bu etkinlik, yerel kültür ve inançların birleştiği eşsiz bir deneyim sunuyor. Ancak hangi illerde varlığını sürdürdüğü konusunda ise detaylı bir bakış gerekiyor. Peki, Şivlilik nedir, Şivlilik ne zaman, Şivlilik ne anlama gelir, Şivlilik hangi illerde var? İşte tüm detaylar...
Şivlilik nedir?
Şivlilik, Konya ilinde her yıl Regaip Kandili'nin gündüz saatlerinde çocukların mahallelerinde dolaşarak çerez topladıkları geleneksel bir etkinliktir.
Kültürel miras olarak Şivlilik, çeşitli kaynaklara göre doğa olaylarına (kuş ötüşü), yerel anlatılara (yağda kızaran hamur sesi) ve İslam kültüründeki anlatılara (Hz. Muhammed'in doğumu) dayanmaktadır. Bu geleneğin ortaya çıkışı, yiyecek ve çerez dağıtma, hediye verme geleneğiyle ilişkilendirilir.
Fener alayı etkinliklerinin ardından gerçekleştirilen bu günde, ateş üzerinden atlama, fener yakma gibi ritüellerin yanı sıra çocukların ev ev dolaşıp çerez toplaması, cadılar bayramı etkinliklerine benzerlik gösterir.
Şivlilik gününde komşular arasında pişi, haşhaşlı veya tahinli çörek gibi yemekler paylaşılırken çocuklara ise kuru üzüm, kırık leblebi, kurutulmuş meyve, gofret, çikolata gibi paketli ürünler dağıtılır.
Etkinlik sırasında çocukların ev ziyaretleri esnasında okudukları manilerden biri şu şekildedir: "Şivli şivli şişirdi, erken kalkan pişirdi / İki çörek, bi börek bize şivlilik gerek."
Bugün, yerel yönetimler bu kültürel mirası korumak adına çeşitli etkinlikler düzenlemektedirler.
Şivlilik ne zaman?
Şivlilik genellikle Regaip Kandili'nde gerçekleştirilir. Regaip Kandili, İslam takvimine göre Recep ayının ilk cuma gecesine denk gelen kandil günüdür. Bu sebeple, Şivlilik etkinliği de Regaip Kandili'nde, genellikle gündüz saatlerinde gerçekleştirilir.
Şivlilik ne anlama gelir?
"Şivlilik" geleneksel olarak Konya'da, özellikle Regaip Kandili'nde yapılan bir etkinliktir. Kelime, farklı kaynaklarda farklı anlamlarla ilişkilendirilmiştir. Bazıları doğa olaylarına, yerel anlatılara ve İslam kültüründeki inançlara bağlamıştır. "Şivlilik" kelimesinin kökeni konusunda kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Etkinlik, çocukların evleri dolaşarak çerez topladığı ve bu geleneğin yöresel olarak yaşatıldığı kültürel bir miras olarak kabul edilir.
Şivlilik hangi illerde var?
"Şivlilik" geleneksel olarak Konya'da, özellikle Regaip Kandili'nde yapılan bir etkinliktir. Bu geleneğin özellikle Konya'da yaşatıldığı bilinmektedir. Diğer illerde benzer geleneğin farklı isimler altında veya farklı adetlerle yaşanıp yaşanmadığıyla ilgili net bilgi bulunmamaktadır. Ancak bazı illerde benzer kültürel etkinlikler farklı adlar altında gerçekleşebilir. Ancak "Şivlilik" özellikle Konya'ya özgü bir gelenektir.
