Belki de akademik metinlerde ya da günlük konuşmalarda karşılaştığınız, ancak net bir farkını anlamakta zorlandığınız terimlerden biri "tanık gösterme" ve "alıntı yapma" olabilir. Kullanıcılarımızın bu konudaki merakını giderebilmek adına, bu iki kavram arasındaki ayrıntıları inceliyoruz. Tanık gösterme nedir? Alıntı yapma ile arasında nasıl bir ilişki bulunmaktadır? İşte, cevaplarıyla birlikte tüm detaylar haberimizde…
Tanık gösterme nedir?
Anlatılan konu ile alakalı üçüncü kişilerin de sözlerini alıntı yaparak konuyu daha ispat edici hale getirmek için tanık gösterme anlatım biçimi kullanılır. Düşünceyi geliştirme ve anlatım biçimleri olarak sınavlar da bu konu ile sürekli karşılaşılmaktadır. Burada muhakeme gücünü geliştiren öğrenci rahatlıkla cevap verebilirken, bazı öğrenciler ise tanık gösterme biçimini örnekleme biçimi ile karıştırmaktadırlar. Aslında bu iki biçimi ayırt etmek çok basittir. Tanık gösterme de alıntı yapılırken, örneklemede örnekler sunulur.
Tanık gösterme, anlatılan fikri düşünceyi daha iyi hale getirmek, inandırıcılığı arttırmak, söyleneni ikinci kişiye ispatlamak amacıyla üçüncü kişilerinden alıntı yapma işine tanık gösterme denir.
Tanık Göstermenin Tanımı ve İşlevi
Tanık gösterme kısa bir tanım ile paragraflarda yazarın, kimi yazısında savunmuş olduğu tezin doğruluğunu ispatlamak için o konu hakkında söz sahibi olan ve kendisiyle aynı fikirde bulunan bir uzmanın görüşüne yer vermesi durumuna tanık gösterme adı verilmektedir.
İleri sürülen düşüncenin ya da fikrin doğruluğunu kanıtlayıp bu düşünceyi somut hale getirebilmek amaç olarak kabul edilmektedir. Yazar, düşüncelerini çok daha inandırıcı bir hale getirmek amacı ile o konuda uzman olan şahsın sözlerini alıntılamaktadır. Sözlerini bir kanıt vasıtası ile onaylamış olmaktadır. Tanıklığına başvurulan şahsın sözleri genel olarak tırnak içine alınmaktadır.
Tanık gösterme ve alıntı yapma aynı şey mi?
Tanık Gösterme ve Alıntı Yapma arasında temel farklar bulunmaktadır. Alıntı yapmak, bir metinden belirli bir bölümü doğrudan almak anlamına gelirken; tanık gösterme, bir kişinin veya yazarın belirli bir fikri veya düşüncesiyle aynı fikirde olan başka bir kişiyi referans göstermektir.
Alıntı Yapmanın Özelliği: Alıntı yaparken, metinden bir bölüm doğrudan alınır ve tırnak içinde belirtilir. Bu alıntıya herhangi bir ek yapılmaz ve alıntının kendisi savunulan tezi desteklemek için kullanılır. Örneğin: Atatürk bu konuda "Hayattaki en hakiki mürşit ilimdir" diyor.
Tanık Göstermenin Özelliği: Tanık göstermede ise, alıntıya ek olarak bir düşünce, fikir veya görüş aktarılmaz. Referans gösterilen kişi veya yazarın düşüncesi tırnak içinde belirtilir ve alıntının içeriğiyle sınırlı kalır. Örneğin: Bu konu ile ilgili Atatürk de en hakiki mürşidin ilim olduğunu söylemiştir.
Her iki durumda da, alıntı yapılan metindeki ifade doğrudan kullanılırken; tanık göstermede ek bir yorum veya açıklama yapılmaz, sadece belirli bir düşünce veya fikir referans gösterilir.