Gecenin karanlığında yüreklerini aydınlatan dualarla dolu bir zaman diliminde, insanlar manevi bir yolculuğa çıkıyorlar. Berat Kandili'nin gelişiyle birlikte, tesbih namazı adeta bir köprü kuruyor gökyüzü ile yer arasında. Ancak bu ibadetin incelikleri, birçok kişi için hala muamma olmaya devam ediyor. Tesbih namazının nasıl kılınacağına dair merak ve arayışlar, bu kutsal gecede yükseliyor. Terim olarak tesbih, "Yüce Allah'ı ulûhiyyetle bağdaşmayan sıfatlardan tenzih ederim, O'nu en üstün sıfatlarla anarım" mânasındaki sübhânallah vb. zikir lafızlarını söylemeyi ifade ederken, bu ibadetin nasıl yerine getirileceği ise merak konusu. İşte, Diyanet'in rehberliğinde, tesbih namazının gizemli kılınışıyla ilgili detaylar...
Tesbih namazı nasıl kılınır?
Tesbih namazı, bazı hadis kitaplarında tarif edilen ve Peygamber Efendimiz (s.a.s.) tarafından öğretilen özel bir ibadettir. Bu namazın, günahları bağışlama ve affedicilik bakımından büyük önemi vardır. Hz. Peygamber, amcası Abbas'a bu namazın on faydasını anlatarak onu tavsiye etmiş ve öğretmiştir. Hz. Abbas'ın bu namazı her gün kılamayacağını belirtmesi üzerine Peygamber Efendimiz, bu namazın haftada bir, ayda bir, yılda bir veya ömürde bir defa kılınmasının da yeterli olabileceğini ifade etmiştir.
Tesbih namazı dört rek'attır ve şu şekilde kılınır: Öncelikle "Allah rızası için tesbih namazı kılmaya" niyet edilerek namaza başlanır. Sübhâneke okunduktan sonra 15 defa "Sübhânellâhi ve’l-hamdülillâhi velâ ilâhe illallahü vallahü ekber" denir. Daha sonra eûzü besmele çekilir, Fâtiha ve bir sûre okunduktan sonra tekrar 10 defa "Sübhânellâhi ve’l-hamdülillâhi velâ ilâhe illallahü vallahü ekber" denilir. Bu tesbih, rükûya varınca, rükûdan doğrulunca, birinci secdede, secdeden kalkınca ve ikinci secdede olmak üzere her aşamada 10 defa tekrarlanır. Böylece her rek'atta toplam 75 tesbih edilmiş olur.
İkinci rek'ata kalkıldığında da önce 15 defa tesbih okunur, ardından besmele çekilip Fâtiha ve sûre okunarak tekrar 10 defa tesbih getirilir. Kalan rek'atlar aynı şekilde tekrarlanır ve böylece toplamda üç yüz tesbih edilmiş olur. Tesbih namazı, kerâhet vakitlerinde kılınmaz ve sehiv secdesi gerektiren bir durum yaşanırsa, normal sehiv secdesi yapılırken tesbih namazına özgü tesbihler yapılmaz.
Bu şekilde tesbih namazı, Peygamber Efendimiz'in tavsiyesi doğrultusunda kılınan ve büyük bir ibadet olan bir namazdır.
Tesbih namazı kılarken hangi sureler okunur?
Tesbih namazında Fatiha'nın okunması zorunludur ancak sûrelerin seçimi kişinin tercihine bırakılmıştır. Her rek'atta Fatiha'nın okunmasının ardından bir sûre de okunabilir. Peygamber Efendimiz (s.a.s.) hadislerde belirtildiğine göre, hangi sûrelerin okunabileceği konusunda bir sınırlama getirmemiştir.
Bu nedenle, tesbih namazı kılarken genellikle Kuran'ın uzun sûrelerinden biri tercih edilir. Örneğin, Bakara Suresi'nin bir bölümü veya Meryem Suresi gibi uzun sureler okunabilir. Ancak kısa sureler de tercih edilebilir. Bu, kişinin okuma hızı, kıraat yeteneği ve namazın süresine bağlı olarak değişebilir.
Dolayısıyla, kişi hangi sureleri okumak istediğine karar verebilir. Tesbih namazı esnasında Fatiha'nın okunması zorunlu olduğu için, diğer sûrelerin okunmasına dair seçim tamamen kişinin tercihine bırakılmıştır.