Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) 2024 sonuçlarına göre, Türkiye nüfusunun %49,98’ini kadınlar, %50,02’sini ise erkekler oluşturdu. 31 Aralık 2024 itibarıyla Türkiye’de kadın nüfus 42 milyon 811 bin 834, erkek nüfus ise 42 milyon 853 bin 110 kişi olarak kaydedildi.
Kadınların Yaşam Süresi Daha Uzun
2021-2023 dönemine ait Hayat Tabloları verilerine göre, doğuşta beklenen yaşam süresi Türkiye genelinde 77,3 yıl olarak hesaplandı. Kadınlarda bu süre 80 yıl, erkeklerde ise 74,7 yıl olarak belirlendi. Böylece kadınların, erkeklerden 5,3 yıl daha uzun yaşadığı görüldü.
Buna karşılık, doğuşta sağlıklı yaşam süresi erkeklerde 59 yıl, kadınlarda 56,3 yıl oldu. Bu veriler, erkeklerin sağlıklı yaşam süresinin kadınlardan 2,7 yıl daha fazla olduğunu ortaya koydu.
Kadınların Eğitim Süresi Arttı
Ulusal Eğitim İstatistikleri'ne göre, 25 yaş ve üzeri nüfusun ortalama eğitim süresi 2023 yılında 9,3 yıl oldu. Bu süre kadınlarda 8,6 yıl, erkeklerde ise 10,1 yıl olarak hesaplandı.
En az bir eğitim düzeyini tamamlayan kadınların oranı %87,8 olurken, yükseköğretim mezunu kadınların oranı %22,7 olarak kaydedildi. Anneleri yükseköğretim mezunu olan bireylerin %84,6’sının yükseköğretim mezunu olduğu belirlendi.
Kadınların İşgücüne Katılım Oranı Artıyor
2023 yılı Hanehalkı İşgücü Araştırması sonuçlarına göre, Türkiye’de işgücüne katılım oranı %53,3 olarak ölçüldü. Kadınların işgücüne katılma oranı %35,8, erkeklerde ise %71,2 oldu.
Eğitim düzeyi arttıkça kadınların işgücüne katılım oranı da yükseldi. Yükseköğretim mezunu kadınların işgücüne katılma oranı %68,9 seviyesine ulaştı. Ancak genel istihdam oranı kadınlarda %31,3, erkeklerde ise %65,7 olarak kaydedildi.
Kadınların Ücret Eşitsizliği Devam Ediyor
TÜİK Kazanç Yapısı İstatistikleri’ne göre, cinsiyetler arası ücret farkı tüm eğitim seviyelerinde erkekler lehine gerçekleşti. Yükseköğretim mezunu kadınlar için bu fark %17,4 olarak hesaplandı.
Kadınların Temsili Artıyor
TÜİK verilerine göre, 2024 yılı itibarıyla kadın büyükelçi oranı %26,9, kadın milletvekili oranı ise %19,9 oldu. Ayrıca yükseköğretimde görevli kadın profesörlerin oranı %34,6'ya yükseldi.
Borsa İstanbul’da işlem gören en büyük 50 şirketin yönetim kurulu üyeleri arasında kadın oranı %19,4 seviyesinde gerçekleşti. Üst ve orta düzey yönetici pozisyonundaki kadın oranı ise %20,6 olarak ölçüldü.
Kadınların İlk Evlilik Yaşı Yükseldi
2024 yılı Evlenme İstatistikleri'ne göre, Türkiye’de kadınların ortalama ilk evlenme yaşı 25,8, erkeklerin ise 28,3 oldu. En yüksek ilk evlenme yaşı kadınlarda Tunceli’de (29,1 yaş), erkeklerde 31,9 yaş ile yine Tunceli’de kaydedildi.
Evliliklerde kadınların %16,7’sinin eşlerinden daha yüksek eğitimli olduğu belirlenirken, eşinden daha yüksek eğitim seviyesine sahip erkeklerin oranı %38,7 olarak hesaplandı.
Kadınların Güvenlik Algısı Daha Düşük
2024 yılı Yaşam Memnuniyeti Araştırması sonuçlarına göre, kadınların %35,9’u yaşadığı çevrede gece yalnız yürürken kendini güvensiz hissetti. Erkeklerde bu oran %15,2 olarak belirlendi.
Evde yalnızken kendini güvensiz hisseden kadınların oranı %8,4, erkeklerin oranı ise %3,1 olarak ölçüldü.
İnternet Kullanımı ve Sosyal Dışlanma Riski
- 2024 verilerine göre, 16-74 yaş grubundaki kadınların internet kullanım oranı %85,4 olarak ölçülürken, erkeklerde bu oran %92,2 oldu.
- Kadınların %31,5’inin yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altında olduğu, erkeklerde ise bu oranın %27,1 olduğu tespit edildi.
TÜİK verileri, kadınların eğitim, iş hayatı, temsil ve güvenlik gibi birçok alanda ilerleme kaydettiğini, ancak eşitsizliklerin hala devam ettiğini gözler önüne serdi.
