İşletmelerin finansal kayıtlarının doğruluğunu sağlamak ve olası hataları önlemek için varlık mutabakatı yapmaları gerekip gerekmediği merak konusu. Bu süreç, şirketlerin mali durumlarını güvence altına almak için ne kadar önemlidir? Peki, Varlık Mutabakatı nedir? Varlık Mutabakatı nasıl yapılır? İşte detaylar...
Varlık Mutabakatı Nedir?
Kelime anlamıyla mutabakat, "anlaşma" veya "uzlaşma" demektir. Muhasebe ve finans dünyasında ise varlık mutabakatı, işletmelerin birbirleriyle olan borç-alacak ilişkilerini kontrol ederek doğrulama sürecidir. Bu işlem, hesap defterlerinde yer alan borç ve alacak bakiyelerinin karşılıklı olarak teyit edilmesiyle gerçekleştirilir.
Varlık mutabakatı, işletmelerin iç denetim süreçlerinde büyük bir rol oynar. Bu yöntem, finansal tabloların doğru ve eksiksiz hazırlanmasını, borç ve alacak ilişkilerinin düzenli bir şekilde yürütülmesini ve yasal yükümlülüklerin eksiksiz yerine getirilmesini sağlar.
Varlık Mutabakatı Türleri
Varlık mutabakatı, uygulamada farklı türlere ayrılmaktadır. Bunlar arasında en yaygın olanları cari mutabakat ve BA/BS mutabakatıdır. Bununla birlikte, işletmeler arasında özel olarak geliştirilmiş farklı uzlaşma yöntemleri de bulunabilir.
1. Cari Mutabakat
Cari mutabakat, işletmelerin birbirleriyle gerçekleştirdikleri ticari işlemlerin parasal sonuçlarını karşılaştırarak doğrulama işlemidir. İşletmeler, hesap defterlerindeki borç ve alacak bakiyelerini kontrol eder, varsa farklılıkları düzeltir. Bu süreç, Türk Ticaret Kanunu’nun 94. maddesi çerçevesinde düzenlenmiştir.
Cari mutabakat sayesinde:
- Borç ve alacak ilişkileri düzenli bir şekilde yürütülür.
- Alacak tahsilat süreçleri hızlandırılır.
- Borç ödemeleri planlanır ve nakit akışı daha verimli yönetilir.
- İşletme maliyetleri düşürülür.
2. BA/BS Mutabakatı
BA/BS mutabakatı, işletmelerin bir ay içinde düzenledikleri veya aldıkları faturaların sayısal ve tutarsal doğruluğunu kontrol etme işlemidir. Vergi Usul Kanunu’nun 149. maddesine göre, bu mutabakat kapsamında işletmeler belirli bir tutarı aşan işlemleri beyan etmekle yükümlüdür. BA/BS formları, işletmelerin vergi beyannamelerini doğru hazırlamalarını ve olası incelemelere karşı hazırlıklı olmalarını sağlar.
Bu tür mutabakatın en önemli avantajları şunlardır:
- Vergi yükümlülüklerinin eksiksiz yerine getirilmesi.
- Vergi risklerinin minimize edilmesi.
- Vergi otoriteleriyle uyumlu bir ilişki kurulması.
Varlık Mutabakatı Nasıl Yapılır?
Varlık mutabakatı süreci genellikle şu adımlardan oluşur:
- Belgelerin Toplanması: Hesap defterleri, faturalar, banka ekstreleri, dekontlar gibi belgeler toplanır.
- Karşılaştırma: İşletmeler, borç ve alacak bakiyelerini birbirleriyle karşılaştırır.
- Uyumsuzlukların Giderilmesi: Tespit edilen farklar düzeltilir ve taraflar arasında mutabakat sağlanır.
- Belgelendirme: Mutabakata varılan sonuçlar yazılı olarak kayıt altına alınır.