Washington’da gerçekleşen Trump-Zelenskiy zirvesi gergin bir atmosferde sona erdi. Ukrayna'nın güvenlik garantileri talep etmesiyle çıkmaza giren mineral anlaşması imzalanmadı, planlanan basın toplantısı ise iptal edildi. Trump, Zelenskiy'yi "saygısız" olmakla suçlarken, Ukrayna lideri ülkesinin barış için taviz vermeyeceğini vurguladı. Oval Ofis’te yaşanan kriz, ABD-Ukrayna ilişkilerinde yeni bir döneme mi işaret ediyor?
Zelenski, Beyaz Saray'dan neden kovuldu?
28 Şubat 2025'te Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ve ABD Başkanı Donald Trump, Beyaz Saray'da kritik bir görüşme gerçekleştirdi. Ancak toplantı beklenenden daha gergin geçti ve ardından planlanan ortak basın toplantısı iptal edildi. Bunun yanı sıra, taraflar arasındaki mineral anlaşması da imzalanmadı.
CBS'in aktardığına göre, görüşmenin ardından Ukrayna heyeti, Oval Ofis'ten ayrılarak farklı bir odaya alındı. Burada Ulusal Güvenlik Danışmanı Mike Waltz ve Dışişleri Bakanı Marco Rubio tarafından Beyaz Saray’ı terk etmeleri istendi.
Görüşmenin Ana Gündemi: Savaş ve Mineral Anlaşması
Zelenskiy ve Trump arasındaki görüşmenin en önemli konuları, Ukrayna’daki savaş ve ABD ile Ukrayna arasında müzakere edilen mineral anlaşmasıydı. Ukrayna lideri, anlaşmaya güvenlik garantilerinin dahil edilmesini talep ederken, Trump savaşın hiç başlamamış olması gerektiğini savundu.
Trump, görüşme sırasında Ukrayna'ya silah yardımı yapmaya devam edeceklerini belirtti ancak “umarım fazla silah göndermemiz gerekmez çünkü bunu çabucak bitirmeyi bekliyorum” dedi. Öte yandan, Zelenskiy Rusya ile barış müzakerelerinde hiçbir taviz verilmemesi gerektiğini dile getirdi. Trump ise Ukrayna’nın bir barış anlaşmasına varması gerektiğini vurgulayarak, "Ya bir anlaşma yaparsınız ya da biz yokuz" ifadesini kullandı.
Görüşme esnasında tansiyon yükseldi. Zelenskiy, güvenlik garantisi olmadan bir ateşkesin sürdürülebilir olmayacağını belirtirken, Trump, Ukraynalı lidere "Ne hissedeceğimizi bize dikte edecek konumda değilsiniz. Bu ülkeye saygısızlık ediyorsunuz" diyerek sert bir yanıt verdi. Trump ayrıca Zelenskiy’nin minnettarlık göstermediğini öne sürdü ve onu "Üçüncü Dünya Savaşı kumarı oynamakla" suçladı.
ABD Başkan Yardımcısı JD Vance de Zelenskiy'ye "saygısız" diyerek, görüşme boyunca "hiç teşekkür etmediğini" ifade etti. Ukrayna lideri ise ABD’ye minnettar olduğunu ve saygı duyduğunu tekrarladı.
Trump'tan Zelenskiy'e: 'Barışa Hazır Olduğunda Geri Gel'
Görüşmenin ardından Trump, kendi sosyal medya platformunda yaptığı açıklamada, Ukrayna’nın ABD’nin desteğini müzakerelerde avantaj olarak gördüğünü ve bu nedenle barış için istekli olmadığını öne sürdü. Zelenskiy’nin Beyaz Saray’da saygısızlık ettiğini belirten Trump, "Barışa hazır olduğunda geri dönebilir" dedi.
Zelenskiy ise X platformunda yaptığı paylaşımda Amerika ve Trump’a dört kez teşekkür etti ve Ukrayna’nın "adil ve kalıcı bir barış" için çalıştığını vurguladı.
Beyaz Saray da görüşmenin ardından bir açıklama yayımlayarak, Trump ve Vance’in "her zaman Amerikan halkının çıkarlarını savunacağını" ve "ABD’nin istismar edilmesine asla izin vermeyeceklerini" ifade etti.
Avrupa’dan Destek Mesajları
Polonya Başbakanı Donald Tusk, Zelenskiy’ye destek mesajı göndererek, "Sevgili Zelenskiy, sevgili Ukraynalı dostlar, yalnız değilsiniz" dedi. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ise Rusya'nın saldıran taraf olduğunu hatırlatarak, Ukrayna halkının direnme hakkına sahip olduğunu belirtti. Macron ayrıca Avrupa’nın güvenliği için Ukrayna’ya destek vermeye devam edeceklerini vurguladı.
Mineral Anlaşması ve Ukrayna'nın Çekinceleri
Trump yönetimi, Ukrayna’ya askeri yardım karşılığında 500 milyar dolar değerindeki nadir toprak elementleri çıkarma hakkını talep etmişti. Zelenskiy, başlangıçta bunu "devletimi satamam" diyerek reddetti. Ancak sonrasında taraflar, anlaşmanın koşulları üzerinde görüşmelere devam etti. Ukrayna'nın, ekonomik kısmı kabul etmeye hazır olduğu ancak anlaşmaya ABD tarafından sağlanacak somut güvenlik taahhütlerini eklemek istediği bildirildi. Trump ise Ukrayna’nın güvenliğinin Avrupalı müttefikleri tarafından sağlanması gerektiğini savundu.
Trump: 'Diktatör Dediğime İnanamıyorum'
Trump, 27 Şubat'ta İngiltere Başbakanı Keir Starmer ile Beyaz Saray'da düzenlediği basın toplantısında Zelenskiy'ye "diktatör" demesi hakkında gelen bir soruya "Bunu söylediğime inanamıyorum" yanıtını verdi ve Ukraynalı liderin "oldukça cesur" olduğunu ekledi.
Ancak önceki açıklamalarında Trump, Zelenskiy’yi "diktatör" olarak nitelendirmiş ve Ukrayna’nın ABD’nin sunduğu 500 milyar dolarlık maden anlaşmasını reddetmesi halinde "elini çabuk tutması gerektiğini, yoksa ülkesinin kalmayacağını" söylemişti.
Beyaz Saray’daki gergin görüşmenin ardından ABD’nin Ukrayna’ya yönelik tutumunun nasıl şekilleneceği merak konusu olmaya devam ediyor.
