Ege Denizi'nde son günlerde meydana gelen depremler, İzmir’de tsunami riskini yeniden gündeme taşıdı. İzmir Büyükşehir Belediyesi, tsunami olaylarına karşı yürüttüğü tehlike analizi modellemesi çalışmalarını tamamladı. Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nden (ODTÜ) 10 akademisyenin katılımıyla gerçekleştirilen çalışma ile 600 kilometrelik kıyı şeridindeki olası tsunami baskınları hesaplandı. Elde edilen veriler doğrultusunda, kaçış yolları haritalandırılacak, tabelalar hazırlanacak ve yapısal önlemler değerlendirilecek.
Deprem ve tsunami açısından risk altında
İzmir Büyükşehir Belediyesi Deprem Risk Yönetimi ve Kentsel İyileştirme Dairesi Başkanı Eylem Ulutaş Ayatar, kıyı alanlarında olası tsunami tehlikesine yönelik analizlerin tamamlandığını belirtti. Çalışmalarda tsunami oluşturabilecek fay hatları ve kıyıya etkileri detaylı şekilde incelendi. Tsunami dalgalarının kıyıya ulaşma süresi, ilerleyişi ve risk haritası çıkarıldı.
İzmir’in hem deprem hem de tsunami açısından riskli bir konumda olduğunu ifade eden Ayatar, bilimsel veriler ışığında gerekli önlemlerin alınacağını vurguladı. Vatandaşların bilgilendirilmesi için kıyı bölgelerine tabelalar yerleştirilecek, ayrıca yapısal ve yapısal olmayan önlemler üzerine detaylı çalışmalar yürütülecek.
İzmir örnek olacak
Çalışmanın yürütücüsü ODTÜ İnşaat Mühendisliği Bölümü Kıyı ve Deniz Mühendisliği Dalı emekli Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Cevdet Yalçıner, İzmir kıyıları için tsunami risk modellemesi yaptıklarını belirtti. Denizdeki fayların tsunami oluşturma potansiyelleri ve kıyıya etkileri detaylı şekilde hesaplandı. Bu süreçte, İzmir Büyükşehir Belediyesi ile birlikte detaylı batimetrik (deniz tabanı) ve topografik veriler hazırlandı.
Çalışma sonucunda, tsunaminin en fazla etkileyebileceği bölgeler belirlendi. Bu alanlarda tahliye planları oluşturulacak, kaçış yolları bilgilendirme panoları ile vatandaşlara duyurulacak. Prof. Dr. Yalçıner, İstanbul için yapılan tsunami risk analizinin UNESCO tarafından örnek gösterildiğini, İzmir’deki çalışmanın da hem Türkiye hem de dünya genelinde örnek teşkil edebileceğini vurguladı.
7’den büyük deprem tsunami yaratır
Tsunami tehlikesine en açık noktaların deniz seviyesine yakın ve düşük kotlu kıyı bölgeleri olduğunu belirten Prof. Dr. Yalçıner, bu alanlarda yoğun bir yerleşimin bulunmadığını ifade etti. Özellikle Alsancak ve sahil şeridinde tahliye yolları için tabelalar yerleştirileceğini belirten Yalçıner, vatandaşların bu bilgilere aşina olmasının önemine dikkat çekti.
Okyanuslara kıyasla Ege Denizi'nin daha sığ olduğu için, burada 30 metreyi aşan tsunami dalgalarının oluşmayacağını belirten Prof. Dr. Yalçıner, ancak 7 ve üzeri büyüklükte bir depremin kıyılarda tsunamiyi tetikleyebileceğini ifade etti. Tsunami dalgalarının kıyıya ulaşması için belirli bir zaman olduğu, bu sürede erken uyarı sistemiyle halkın kıyılardan uzaklaştırılmasının mümkün olduğu vurgulandı. Prof. Dr. Yalçıner ayrıca, tsunaminin en belirgin işaretlerinden birinin denizin yavaşça çekilmesi olduğunu hatırlatarak, bu tür bir durum yaşandığında hızla kıyıdan uzaklaşılması gerektiğini söyledi.
Kapsamlı deprem çalışma programı
İzmir Büyükşehir Belediyesi, kenti afetlere karşı dirençli hale getirmek için Deprem Master Planı kapsamında çalışmalarına devam ediyor. Yapı envanteri, deprem araştırmaları ve mikrobölgeleme etütleri ile kent genelinde detaylı bir güvenlik planı oluşturuluyor. Bornova ve Bayraklı’da 100 bin binanın yapı envanteri çıkarıldı. Karşıyaka’da 22 bin 767 konut için yapı analizleri 2025’te tamamlanacak. İzmir İli Depremsellik Araştırması, Türkiye’nin en kapsamlı deprem araştırma projelerinden biri olarak devam ediyor. Kentsel zemin yapısının belirlenmesi için Bornova’da 7 bin hektarlık alanda bin 500 sondaj kuyusu açıldı. Mikrobölgeleme çalışmaları, Karşıyaka ve diğer 11 merkez ilçede etaplar halinde tamamlanacak.
