Federal devlet anlayışı, merkezi yönetimin yanı sıra bölgesel yönetimlerin de yetkili olduğu bir sistem olarak dikkat çeker. Peki, federalizmin temel ilkeleri nelerdir? Hangi ülkeler bu yapıyı tercih ediyor? Federal devlet anlayışı nedir? Federal devletler hangileridir? Tüm bu soruların detayları haberimizde...
Federal devlet anlayışı nedir?
Federasyon ya da federal devlet, coğrafi olarak birden fazla devletin birleşmesiyle oluşan bir yapı olup, dış ilişkilerde tek bir siyasi güç olarak temsil edilir. Bu yapı, iç işlerinde ise devletlerin geniş ya da dar kapsamlı özerkliğe sahip olduğu bir örgütlenmeyi ifade eder. Federal devlet, bu açıdan bakıldığında, özerk yapıda olan federe devletlerin oluşturduğu bir siyasi birimdir. Federe devletlerin her biri kendi anayasasına sahipken, diğer devletlerle ilişkileri düzenleme yetkisi federal devlete aittir. Federe devletler kendi yasama, yürütme ve yargı organlarını oluşturabilirken, bu yasaların federal anayasa ile uyumlu olması şarttır. Ayrıca, federe devletler kendi iç güvenliklerini sağlamak amacıyla polis teşkilatı kurabilirler ve farklı yargı sistemleri benimseyebilirler. Bir federe devletin suç saydığı bir eylem, diğer bir federe devlette suç sayılmayabilir. Bu durum, çoğunlukla yasaların uygulanmasında kişilerin hangi federe devlete bağlı olduklarına göre farklılık gösterebilir.
Birleşme Yoluyla Federalizm
Birbirinden bağımsız olan üniter devletler, bir araya gelerek federal bir yapı oluşturabilir. Bu süreçte devletler, ilk aşamada konfederasyon kurar, ardından bu konfederasyon federasyona dönüşür. ABD ve İsviçre federal devletleri bu şekilde oluşmuş örneklerdir.
Ayrılma Yoluyla Federalizm
Üniter yapıda olan bir devletin belirli birimleri bağımsız devlet olmak yerine federe devlet olmayı tercih edebilir. Örneğin, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun dağılması sonrasında Avusturya bir federal devlet haline gelmiştir. Rusya da Sovyetler Birliği döneminde benzer bir süreç yaşamıştır.
Örnek Federal Devletler
Federal devletlerin yapıları farklılık gösterebilir. Örneğin, ABD 50 eyaletten oluşurken, Hindistan 28 eyalet ve 7 birlik bölgesine ayrılmıştır. Her bir federal devletin kendine özgü bir yapılanması bulunur ve özerklik düzeyleri farklılık gösterir.