İstanbul Ticaret Odası (İTO), dünya genelinde büyüyen gıda israfı sorununa karşı güçlü bir adım atarak “Gıdada İsrafa Dur De” kampanyasını başlattı. Kampanyanın tanıtım toplantısında konuşan İTO Başkanı Şekib Avdagiç, dünya genelinde her yıl 1,5 milyar ton gıdanın çöpe gittiğini ve bu trajedinin aynı zamanda küresel iklim değişikliğine de olumsuz katkı sağladığını vurguladı.
Gıda İsrafı: Küresel Bir Trajedi
Toplantıda konuşan Avdagiç, israfın sadece tüketim aşamasında değil, üretimden mutfağa kadar tüm süreçlerde gerçekleştiğine dikkat çekti. Modern dünyanın en büyük çelişkilerinden birinin, bir yanda milyonlarca ton gıdanın çöpe giderken diğer yanda milyonlarca insanın açlıktan hayatını kaybetmesi olduğunu söyledi.
“Birleşmiş Milletler verilerine göre her yıl 9 milyondan fazla insan açlıktan hayatını kaybediyor. Aynı zamanda, israf edilen gıdalar doğaya büyük zarar veriyor. Biyolojik olarak ayrışan gıda atıkları, metan gazı yayarak küresel sera gazı emisyonlarının %6’sından fazlasını oluşturuyor. Yani sadece gıdayı israf etmiyoruz, aynı zamanda gezegenimizi de tüketiyoruz,” dedi.
Türkiye’de Gıda İsrafının Maliyeti Büyük
Türkiye’de net bir israf verisi bulunmamakla birlikte, yapılan tahminler yılda yaklaşık 19-20 milyon ton gıdanın israf edildiğini gösteriyor. Bunun parasal karşılığı ise yaklaşık 1 trilyon 570 milyar lira. Avdagiç, bu rakamın Türkiye’nin 2025 yılı bütçesinin %12’sine denk geldiğini belirterek, israfın ekonomiye ve kaynaklara büyük zarar verdiğini vurguladı.
“Türkiye’de israfı azaltacak her girişim sadece ekonomik bir zorunluluk değil, aynı zamanda milli bir görev ve insanlık vazifesidir,” diyen Avdagiç, İTO olarak 830 bin üye ile bu bilinci yaygınlaştırmaya kararlı olduklarını ifade etti.
“Gıdada İsrafa Dur De” Kampanyası ile Farkındalık Artırılacak
İTO’nun öncülüğünde başlatılan projeye İstanbul İl Tarım ve Orman Müdürlüğü, İstanbul İl Ticaret Müdürlüğü, İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğü, İstanbul Büyükşehir Belediyesi, İstanbul Ticaret Borsası, İstanbul Ticaret Üniversitesi, Gıda Perakendecileri Derneği, İstanbul PERDER, Birleşmiş Markalar Derneği, Tüm Restoranlar ve Turizmciler Derneği, Turizm Restoran Yatırımcıları ve Gastronomi İşletmeleri Derneği ve Türkiye Oteller Birliği destek veriyor.
Kampanya kapsamında, üreticiler, satıcılar, hizmet sektörü ve öğrenciler olmak üzere dört ana gruba yönelik bilinçlendirme eğitimleri düzenlenecek. Hedef, İstanbul’da doğrudan 100 bin kişiye, dolaylı olarak ise 500 bin kişiye ulaşmak.
45’er dakikalık iki oturum şeklinde toplam 90 dakikalık eğitimler verilecek. Eğitimlerin içeriğinde şu başlıklar yer alacak:
Gıda israfının boyutu: Türkiye ve dünyada israfın mevcut durumu.
Hangi sektörlerde ve ürünlerde israfın yoğun olduğu: En fazla israf edilen gıda maddeleri ve sektörlere yönelik analizler.
İsrafın ekonomik boyutu: Kaybedilen gıdaların parasal karşılığı ve ekonomiye etkileri.
İsrafın önlenmesi halinde elde edilecek kazanımlar: Doğaya, ekonomiye ve insanlığa katkıları.
İletişim ve farkındalık oluşturma yöntemleri: İsrafı önlemek için bireysel ve kurumsal çözümler.
Eğitimlerin sadece öğrencilerle sınırlı kalmayacağı, ilgili kurum ve kuruluşların çalışanlarının da program kapsamında bilinçlendirileceği belirtildi.
İhtiyaç mı, Tüketim Çılgınlığı mı?
İTO Başkanı Avdagiç, gıda israfının temel nedenlerinden birinin bilinçsiz tüketim olduğunu söyledi. “İnsanlar, ihtiyaçtan fazla gıda tedarik ediyor. Reklamların etkisi, tüketim alışkanlıkları ve ‘tükenecek korkusu’ ile yapılan alışverişler israfı artırıyor. Marketten fazladan alınan bir ürün, son kullanma tarihi geçince çöpe atılıyor. Lokantada tabağa alınan fazla yemek de birkaç dakika sonra çöp oluyor,” diyerek bilinçli tüketimin önemine vurgu yaptı.
İTO: İsraf Karşıtı Bilinci Yaygınlaştıracağız
İTO’nun öncülüğünde başlatılan bu kampanya, Türkiye’de gıda israfına karşı önemli bir adım olarak görülüyor. Avdagiç, “Bu proje ile yaygın ve etkin bir israf karşıtlığı bilinci oluşturmayı amaçlıyoruz. İsrafı önlemek sadece ekonomik bir mesele değil, aynı zamanda sosyal sorumluluk gereğidir,” diyerek kampanyanın uzun vadeli etkilerinin önemine dikkat çekti.
BM’nin 2030 yılına kadar gıda israfını %50 azaltma hedefini hatırlatan Avdagiç, ABD, Almanya gibi ülkelerin bu konuda önemli kampanyalar yürüttüğünü ve Türkiye’nin de bu küresel hedefe katkı sağlaması gerektiğini belirtti.
“Gıdada israfa dur demek, bir insanlık vazifesidir. Türkiye olarak bu konuda üzerine düşeni yapmalı ve gelecek nesillere daha yaşanabilir bir dünya bırakmalıyız,” diyerek kampanyanın uzun soluklu ve sürdürülebilir olacağını ifade etti.
İstanbul Ticaret Odası’nın öncülüğünde başlatılan bu kampanya, Türkiye’de israfla mücadelede önemli bir kilometre taşı olacağa benziyor. Eğitimler ve farkındalık çalışmaları sayesinde, hem bireysel hem kurumsal düzeyde bilinçlenmenin artırılması hedefleniyor.
