Devlet Tiyatroları, Alman çağdaş tiyatro yazarı Heiner Müller’in savaşın kadınlar ve çocuklar üzerindeki yıkıcı etkilerini mitolojik bir anlatımla ele aldığı "Medea Material" adlı eserini ilk kez sahneye taşıdı. İzmir’deki Bornova Bozkurt Kuruç Sahnesi’nde sergilenen oyun, prömiyerini İstanbul Tiyatro Festivali’nde yapmasının ardından İzmir ve Ankara’da da izleyiciyle buluşuyor. Şiirsel dili, etkileyici görsel tasarımı ve güçlü performansıyla dikkat çeken eser, savaşın insanlık üzerindeki trajik etkilerini derinlemesine sorguluyor.
Etkileyici Tasarım ve Güçlü Ekip
Oyunun dekor tasarımı Murat Gülmez, kostüm tasarımı Funda Çebi, ışık tasarımı Yakup Çartık, sinevizyon mapping tasarımı Can Akyürek, dramaturjisi ise Ali Berktay tarafından yapıldı. İzmir Bornova Bozkurt Kuruç Sahnesi'nde sergilenen oyun öncesinde yönetmen Ayşe Emel Mesci ve başrol oyuncusu Sükun Işıtan, projeye dair detayları paylaştı.
Heiner Müller ve Postmodern Anlayış
Yönetmen Ayşe Emel Mesci, Heiner Müller’i 1991 yılında Marsilya Akdeniz Tiyatro Enstitüsü'nde tanıdığını ve yazarın postmodern bir tiyatro yazarı olarak anılmasına rağmen bu tanımı kabul etmediğini belirtti. Mesci, Müller'in tarihsel ve mitolojik temaları kendine özgü bir şekilde ele aldığını vurguladı:
“Heiner Müller, tarihsel determinist bir yazardır ve bütün kalıpların dışındadır. Onun metinleri drama metinleri değildir. Müller, dünyayı kucaklayan, tarihsel mitolojik konuların üst üste yığılarak geldiği süreci gören bir yazardır. İnandığı dünya görüşü, olacakları gösterdi, onlar da oldu.”
“Sanat, Toplumu Yüzleşmeye Davet Etmeli”
Mesci, oyunda mitolojik unsurların modern savaşların etkileriyle harmanlandığını ifade ederek şunları söyledi:
“Oyunda 4 olay var. Yağmalanmış kıyı, medea material, medea play, argonotlu manzara. Mitolojide 'Gürcistan, Kafkasya, Karadeniz'in karşı kıyısında olan coğrafyada ne oldu, argonotlar kimdi?' sorusu gündeme gelir. Müller, argonot gemisini mitolojinin ilk sömürgeci gemisi olarak nitelendiriyor. Altın postu da sömürgelerden elde edilen, yağmalanan ganimet olarak nitelendiriyor. Medea ise oyunun anlatıcısı ve merkezindeki karakter.”
“Medea Dünyayı Temsil Ediyor”
Başrol oyuncusu ve DT Genel Müdür Yardımcısı Sükun Işıtan, oyunun alışılmış tarzda bir eser olmadığını ve dünya ile insanlık üzerine güçlü eleştiriler sunduğunu dile getirdi. Medea karakterinin, iki çocuğuyla birlikte ihanete uğrayan bir kadın olduğunu belirten Işıtan, karakterin simgesel bir anlam taşıdığını söyledi:
“Bugün dünyada ve ülkemizde çok sayıda kadın ve çocuk öldürülüyor. Bosna'da yaşandı, Filistin'den, Orta Doğu'dan her gün acı haberler duyuyoruz. Eğer çocuklar savaşta öldürülüyor ve biz bunun için susuyorsak, 'Biz kimiz?' sorusunu sorarım. Eğer sanat bir araçsa ki, Devlet Tiyatroları halkın eğitimi için kurulmuş 75 yıllık bir çınar, burada bu konuları sahneye taşımamız gerekiyor. Ülkemiz kanıyla bedel ödemişlerin tarihi.”
Uluslararası Sahneye Açılacak
Zorlu bir hazırlık sürecinden geçen ekip, 2,5 ay boyunca günde 12 saat çalışarak oyunu sahneye taşıdı. Prömiyerini 28. İstanbul Tiyatro Festivali’nde yapan oyun, İzmir ve Ankara’dan sonra uluslararası festivallerde de sahnelenecek.
“Tiyatronun Görevi, Gerçekleri Görmektir”
Oyunun, savaş ve sömürgecilik üzerine sunduğu çarpıcı eleştirilerle tiyatro severlere yeni bir perspektif sunduğunu belirten ekip, sanatın toplumun aynası olduğuna dikkat çekti. “Medea Material”, savaşın bıraktığı travmalara ve insanlığın evrensel sorunlarına ışık tutmayı hedefliyor.
