İran, geçtiğimiz dönemde hükümetin sosyal medya platformlarına uyguladığı erişim engelini kaldırdı. 22 yaşındaki Mahsa Amini’nin ölümünden sonra patlak veren protestoların ardından, İran yönetimi sosyal medya erişiminde ciddi kısıtlamalar getirmişti. Emini'nin başörtüsü kurallarına uymadığı gerekçesiyle gözaltına alınıp, kötü muameleye uğrayarak hayatını kaybetmesi, ülkede büyük bir tepkiye yol açmıştı. Özellikle kadınların öncülüğünde başlayan protestolar, hızla tüm ülkeye yayıldı.
Ne olmuştu?
2022 yılında İran hükümeti, protestoları engellemeye yönelik olarak sosyal medya platformlarına erişim kısıtlaması getirdi. İlk olarak Twitter, YouTube ve TikTok uygulamalarına yasak getirildi. Sonrasında, birçok bölgede internet erişiminin kesilmesiyle sosyal medya platformlarının kullanımı büyük ölçüde engellendi. Özellikle Tahran gibi büyük şehirlerde ve protestoların yoğun olduğu bölgelerde sosyal medya yasaklı hale gelmişti.
VPN Kullanımı Artış Gösterdi
Ancak halk, bu yasaklara karşı VPN (Sanal Özel Ağ) kullanarak sosyal medya platformlarına erişim sağladı. Reuters'in haberine göre, İran genelinde internet bağlantı kesintileri yaşanırken, halk VPN kullanımı ile bu engelleri aşmaya çalıştı.
Starlink ile Alternatif İnternet Çözümü
Öte yandan, ünlü teknoloji milyarderi Elon Musk, İran’a internet erişimi sağlamak için Starlink uyduları üzerinden geniş bant uydu interneti hizmeti sunma çalışmalarına başladığını duyurdu. Bu girişim, İran’daki sansür politikalarına karşı önemli bir alternatif sunuyor.
İnsan Hakları İzlemeye Devam Ediyor
İnsan Hakları Örgütü Hengaw, protestolara dair video paylaşımını engellemeye yönelik internet kesintilerinin yapıldığını belirtti. Ayrıca, siber güvenlik alanında faaliyet gösteren NetBlocks, İran’da sosyal medya platformlarına neredeyse tamamen erişim engeli getirildiğini açıkladı. Twitter, Instagram, WhatsApp ve Telegram gibi popüler platformlar, engellenen başlıca servisler arasında yer aldı. NetBlocks, aynı zamanda internet servis sağlayıcılarının bant genişliğini daraltarak, halkın internet kullanımını daha da zorlaştırdığına dikkat çekti.