2025 yılında Ramazan ayına denk gelen Mart ayında fiyat artışları dikkat çekti. Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Mart ayı boyunca üretici ile market arasındaki fiyat değişimlerini değerlendirdi. Tarımsal girdi maliyetlerindeki artışlar, Ramazan ve bayram öncesi artan taleple birlikte fiyatlara yansıdı.
Üretici ile Market Arasında Fiyat Uçurumu
TZOB’un araştırmasına göre, Mart ayında üretici ve market fiyatları arasında en yüksek fark kuru fasulyede görüldü. Üretici fiyatı ile market fiyatı arasındaki fark 3 kata kadar ulaştı. En yüksek fiyat farkı yaşanan ürünler şöyle sıralandı:
- Kuru fasulye: Üreticide 33,29 TL, markette 102,53 TL (Yüzde 208 fark)
- Nohut: Üreticide 31,56 TL, markette 96,82 TL (Yüzde 206,8 fark)
- Kuru kayısı: Üreticide 150 TL, markette 453,70 TL (Yüzde 202,5 fark)
- Kırmızı mercimek: Üreticide 22,94 TL, markette 65,61 TL (Yüzde 186 fark)
- Yeşil mercimek: Üreticide 29,33 TL, markette 80,53 TL (Yüzde 174,6 fark)
Market Fiyatlarında En Çok Artan ve Azalan Ürünler
Mart ayında markette izlenen 39 ürünün 30’unda fiyat artışı, 9’unda ise fiyat düşüşü görüldü.
En Çok Zamlanan Ürünler
- Limon: Yüzde 53,7
- Patates: Yüzde 38,8
- Elma: Yüzde 19,8
- Sivri biber: Yüzde 19,5
En Çok Ucuzlayan Ürünler
- Maydanoz: Yüzde 8
- Ispanak: Yüzde 6,7
- Marul: Yüzde 5,9
- Kuru incir: Yüzde 5,9
Üretici Fiyatlarında Limon İlk Sırada
Mart ayında üretici cephesinde 31 ürünün 14’ünde fiyat artışı, 9’unda ise düşüş yaşandı. 8 üründe fiyatlar sabit kaldı.
En Çok Artış Gösteren Ürünler
- Limon: Yüzde 68,3
- Patates: Yüzde 28,3
- Antep fıstığı: Yüzde 20
- Yeşil soğan: Yüzde 16,7
En Çok Düşüş Gösteren Ürünler
- Beyaz lahana: Yüzde 23,4
- Maydanoz: Yüzde 13,9
- Kuru soğan: Yüzde 12,6
- Domates: Yüzde 10,3
Fiyatlara Doğal Afetler ve Bayram Talebi Etki Etti
TZOB Başkanı Bayraktar, fiyat artışlarının temel nedenleri arasında doğal afetler ve Ramazan Bayramı öncesindeki yoğun talebi gösterdi. Çukurova bölgesinde yaşanan don olayları limon fiyatlarını yükseltti. Donlar, erkenci patateste yüzde 50-60, geçici patateste ise yüzde 30-35 oranında zarara neden oldu. Antep fıstığında bayram öncesi artan talep fiyatları etkiledi. Yeşil soğan ve ıspanakta ise seralarda yaşanan zarar nedeniyle arz azaldı ve fiyatlar arttı. Beyaz lahana, maydanoz ve marul gibi ürünlerde üreticinin alım gücündeki azalma fiyat düşüşüne neden oldu. Kuru soğanda ise ithalatın artması ve don olayları nedeniyle fiyatlar geriledi.
Tarımsal Girdi Maliyetleri Artmaya Devam Ediyor
TZOB verilerine göre Mart ayında tarımsal girdi maliyetlerinde Şubat ayına göre artışlar yaşandı.
- Amonyum nitrat gübresi: Yüzde 3,7 arttı
- Üre gübresi: Yüzde 1,9 arttı
- Besi yemi: Yüzde 1,8 arttı
- Süt yemi: Yüzde 1,7 arttı
- Mazot fiyatı: Aylık bazda yüzde 2,3 düştü, yıllık bazda yüzde 11,1 arttı
- Elektrik fiyatları: Son bir yılda yüzde 30,4 zamlandı
