Şiddetli fırtınalar ve hortumlarla ilişkilendirilen mezosiklonların kar üretebileceğini biliyor muydunuz? Bilim insanları, atmosferin yüksek katmanlarında meydana gelen mezosiklonik kar olayını gözlemlemeye başladı. Peki, Mezosiklonik kar nedir? Mezosiklonik kar nasıl oluşur?
Mezosiklonik Kar Nedir?
Mezosiklonik kar, süper hücre fırtınalarıyla ilişkilendirilen güçlü, dönen hava kütlelerinin (mezosiklonların) sebep olduğu yoğun ve sürekli kar yağışı olayıdır. Mezosiklonlar, genellikle şiddetli fırtınalarla birlikte görülse de, bazı özel atmosferik koşullarda kar yağışını da beraberinde getirebilir. Bu olay, özellikle kutupsal soğuk hava dalgalarının güçlü rüzgar kaymalarıyla birleştiği durumlarda ortaya çıkmaktadır.
Nasıl Oluşur?
Mezosiklonlar, birkaç kilometre çapında dönen, organize olmuş yükselen hava sütunlarıdır. Normalde gök gürültülü sağanaklarla ilişkilendirilen bu hava sistemleri, sıcak ve soğuk hava kütlelerinin çarpıştığı bölgelerde yoğunlaşır. Eğer yeterince soğuk hava mevcutsa ve atmosferde nem oranı yüksekse, mezosiklonlar kar yağışını tetikleyebilir.
Mezosiklonik kar yağışı genellikle şu koşullarda meydana gelir:
- Şiddetli dikey rüzgar kaymaları: Yerden yükselen nemli hava, üst seviyelerde hızla soğur ve kar olarak geri döner.
- Soğuk hava akımları: Özellikle kutupsal soğuk cephelerin hızla ilerlediği durumlarda görülür.
- Deniz etkisi: Eğer mezosiklon, deniz veya göl etkisiyle birleşirse, kar yağışı daha yoğun hale gelir.
Hangi Bölgelerde Görülür?
Bu tür kar yağışı, genellikle Kuzey Amerika’nın Büyük Göller bölgesinde, Kanada’nın doğu kesimlerinde ve Avrupa’nın kuzey bölgelerinde gözlemlenir. Ancak, son yıllarda küresel iklim değişikliğiyle birlikte bu olayın daha farklı enlemlerde de görülmeye başladığı rapor edilmektedir.
Olası Etkileri ve Tehlikeleri
Mezosiklonik kar yağışları, klasik kar yağışlarından farklı olarak çok ani ve yoğun bir şekilde gerçekleşebilir. Bu durum, özellikle ulaşımı ciddi şekilde etkileyerek yolların kapanmasına ve hava trafiğinin durmasına yol açabilir. Bazı bölgelerde elektrik kesintileri ve çığ tehlikeleri de artabilir.
Örneğin, 2023 yılında ABD’nin kuzeydoğusunda meydana gelen bir mezosiklonik kar olayı, sadece 24 saat içinde 80 cm’den fazla kar yağmasına neden olmuş ve binlerce insanı elektriksiz bırakmıştır.
Uzmanlardan Uyarı!
Meteorologlar, mezosiklonik kar olaylarının önceden tahmin edilmesinin oldukça zor olduğunu belirtiyor. Bu nedenle, özellikle kış aylarında aniden değişen hava koşullarına karşı dikkatli olunması gerektiğini vurguluyorlar.
