Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yayımlanan "Türk Gıda Kodeksi Tereyağı ve Sadeyağ Tebliği" ile tereyağı ve sadeyağın üretim, muhafaza, ambalajlama, depolama, taşıma ve pazarlama süreçlerine yönelik kriterler netleştirildi. Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren tebliğ, bu ürünlerin hijyenik ve teknik gereklere uygun şekilde üretilmesini sağlamak amacıyla detaylı ürün özelliklerini ortaya koydu.
Ürünlerin Teknik ve Hijyenik Gereklilikleri
Tebliğ kapsamında çeşnili tereyağı, sadeyağ, süt yağı, tereyağı ve yayık tereyağı ürünlerinde kullanılacak süt ve yoğurdun ilgili yönetmeliklere uygun olması gerektiği vurgulandı. Bu ürünlerin kendine özgü tat, koku, görünüm ve yapıya sahip olması, ayrıca "peroksidaz testine" negatif reaksiyon vermesi gerektiği belirtildi. Teknolojik gerekçelerle tipik tat ve aromanın elde edilmesi amacıyla "starter kültür" kullanımına izin verileceği de tebliğde yer aldı.
Tuz Kullanımında Yeni Kriterler
Tereyağında tuz kullanımı ağırlıkça en fazla yüzde 2 olarak sınırlandırıldı. Tuzdan gelen kuru madde miktarının, süt yağsız kuru madde miktarından bağımsız olarak değerlendirilmesi gerektiği belirtildi. Tuz ilavesiz tereyağı, en az yüzde 82 süt yağı, en fazla yüzde 2 yağsız süt kuru maddesi ve yüzde 16 su içerebilirken, tuz ilaveli ya da çeşnili tereyağında en az yüzde 80 süt yağı, en fazla yüzde 2 yağsız süt kuru maddesi ve yüzde 16 su bulunabileceği açıklandı.
Çeşni Maddelerine Yasak
Çeşnili tereyağında, taklit ve tağşişe yol açabilecek çeşni maddeleri kullanılamayacak. Sadeyağa ve çeşni maddesi bulunmayan tereyağına aroma verici katılamayacağı tebliğde belirtildi. Ayrıca manda sütü ve yoğurt gibi süt ve süt ürünlerinden elde edilen aroma vericilerinin tebliğ kapsamındaki ürünlere eklenmesi yasaklandı.
Etiketleme Kuralları
Tebliğde, ürünlerin etiketlenmesiyle ilgili detaylı düzenlemeler yapıldı. Ürün adı, etikette temel görüş alanında yer almak zorunda olacak. Tuzsuz tereyağında "tuz ilave edilmemiştir" ifadesi, tuz ilaveli tereyağında ise tuz oranı etiketin içindekiler bölümünde yüzde olarak belirtilip, "tuzlu" ya da "tuz ilave edilmiştir" ibarelerinin temel görüş alanında yer alması gerekecek. Çeşnili tereyağında kullanılan çeşni maddesi ve miktarı da temel görüş alanında belirtilmek zorunda olacak. Farklı hayvan türlerine ait sütlerin karıştırılması durumunda, süt türlerinin adları gıda adıyla birlikte etikette yer alacak, ancak hayvan görsellerine yer verilemeyecek.
Tüketicinin Korunması Amaçlandı
Tebliğ, tüketicilerin korunması ve haksız rekabetin önlenmesi amacıyla güncellenerek tereyağına ilişkin ilave etiketleme kuralları getirdi. Önceki mevzuattaki yarım yağlı ya da dörtte üç yağlı tereyağı gibi ifadeler, geleneksel ürünlerin yağ oranıyla yanıltıcı olmasını önlemek için kaldırıldı. Bunun yanı sıra tebliğde atıf yapılan diğer mevzuatlar güncellendi ve ürün isminin temel görüş alanında yazılması zorunlu hale getirildi. Tereyağı ve sadeyağ dışında kalan yağların etiket, reklam ve sunumlarında tüketiciyi yanıltabilecek ifadeler kullanılamayacağı hükmü eklendi.
